MỘT SỐ VẤN ĐỀ TRONG CHÍNH SÁCH ĐƯA VỐN TƯ NHÂN SANG CÁC NƯỚC ĐANG PHÁT TRIỂN
Akhtar Hossain*
Tóm tắt: Bài này trình bày các vấn đề cơ bản trong chính sách quản lý việc chuyển vốn tư nhân ở quy mô khác nhau đến các nước đang phát triển, đặc biệt dưới góc độ các cuộc khủng hoảng đang xảy ra ở Mexico và Đông Nam Á và qua đó xác định các yếu tố chi phối sự thuyên chuyển vốn sang các nước đang phát triển trong những năm 1990, đồng thời phân tích các vấn đề các nước này gặp phải trong quá trình thuyên chuyển các nguồn vốn lớn và việc áp dụng các công cụ của chính sách, như vô hiệu hoá, chính sách tài chính khống chế vốn, nhằm hạn chế các rủi ro khi chuyển vốn sang các nước đang phát triển có hệ thống ngân hàng và thể chế ngân hàng yếu kém.
Hiện đang hình thành quan điểm cho rằng, mặc dù các nước đang phát triển rất cần vốn tư nhân nước ngoài, các nước này cần hiểu được những khó khăn trong việc quản lý và sử dụng chúng một cách có hiệu quả. Kinh nghiệm các nước Mỹ La tinh và Đông Nam Á cho thấy rằng, không một chính sách chuẩn mực nào một mình có thể bảo đảm tính ổn định của việc thuyền chuyển vốn mặc dù chủng có thể có hiệu quả khi kết hợp với nhau hoặc kết hợp với các biện pháp khác nhằm hạn chế việc chuyển vốn ngắn hạn, hoặc thay đổi tính chất của các thuyền chuyển vốn.
Về vấn đề tự do hóa tài khoản văn, kinh nghiệm các nước Mỹ La tinh, Mexico và Đông Nam Á cho thấy rằng, việc các công ty tư nhân vay số vốn nước ngoài quá sức mình, sau đó tự do hoá tài khoản vốn, có hoặc không có sự thoả thuận ngầm của nhà nước vẫn là lý do chủ yếu gây ra các vụ khủng hoảng tài chính và nợ nắn chống chất. Bài này giải thích hiện tượng ở góc độ một vấn đề khủng hoảng về tinh thần và xác định các triệu chứng của việc vay quá sức, đồng thời bàn về các chính sách cần có để hạn chế các tác hại của việc vay quá sức. Cuối cùng, sau khi phân tích các cuộc khủng hoảng tiền tệ ở Mexico và Châu Á trong khuôn khổ các chiến dịch đấu cơ, bài viết sẽ đưa ra các bài học về chính sách rút ra từ các khủng hoảng này cho các nước đang phát triển.