Uyliam Giêmxơ

Uyliam Giêmxơ là nhân vật nổi tiếng nhất của giới tư tưởng Mỹ trong buổi giao thời thế kỉ XIX và XX.

Ông được tôn vinh là nhà triết học số một nổi tiếng thế giới từ ngày Mỹ lập nước đến nay. Trong “Ba cự phách của chủ nghĩa thực dụng, tuy Piếcxơ đề xướng trước. Đuấy sửa chữa sau đó, nhưng nhân vật hạt nhân thật sự vẫn là Giêmxơ. Chính nhà triết học Mỹ dương đại M.Oai tơ (White) đã nói: “Giêmxơ không phải là người mô phỏng hoặc là vệ tinh loại hai của triết học Anh hoặc triết học đại lục, ông là hành tinh lớn của giới triết học. ông xoay chuyển trên trục của mình, và thu hút các vật toả sáng khác (Người lãnh đạo của chủ nghĩa thực dụng vào trong lĩnh vực hoạt động mạnh mẽ của mình"

Giêmxơ không chỉ là người đứng đầu trong giới triết học, sự đóng góp của ông trong giới tâm lí học cũng rất to lớn. Ông sáng lập trường phải chủ nghĩa cơ nâng tâm lí học, là sự đóng góp mới mẹ cho lĩnh vực tâm lí học. Ông cùng với nhà sinh lí học Đan Mạch Lang, nếu lên “Thuyết Giêmxơ-Langơ” về “tình cảm luận”, được học giả phương Tây đánh giá là quan điểm "vạch thời đại”.

Quả thực, Giêmxơ là "một thiên tài kiệt xuất dáng kính trọng" (như Oaitơ đã nói), là một người “có tình cảm dân chủ sâu sắc, và có khát vọng gắn bó với quần chúng bình thường, nhưng lại không đánh mất nét quý tộc bẩm sinh, được mọi người tôn kính đối với sự trác việt của ông” như Rutxen đã từng nhận định.

Đánh giá của người trước có lẽ hơi quả, nhưng trong lịch sử phát triển tư tưởng nước Mỹ, quả thật vai trò của Giêmxơ có tính mở đường.