Tang ma Hỏa táng người Thái đen Yên Châu - Sơn La

Con người trên hành tinh này, dù quốc gia, sắc tộc, tôn giáo, tín ngưỡng nào, đã được thở hít không khí để sống, thì cũng phải có cái thời khắc tắt thở. Tức là chết. Nên đã có những câu:

“Dù sung mãn thiên cơ vẫn đợi”.

hoặc:

“Sinh - Lão - Bệnh - Tử”.

Một quy luật sinh tử không ai tránh khỏi. Bất biến.

Và sau khi chết, lúc đó lại tùy theo quốc gia, sắc tộc, tín ngưỡng, tôn giáo... Mỗi quốc gia, mỗi vùng miền, thậm chí mỗi tộc người, mỗi địa phương có một nghi lễ tập tục, để giải quyết hai phần của con người đã qua đời (chết), đó là:

- Cái vô hình: Hồn - vía - phách - tỉnh linh... đi đâu?

Về đâu?

- Cái có hình: Xác - thi hài - thi thể... làm thế nào?

Nhằm:

- Giảm bớt đau đớn cho người thân và cộng đồng.

- Phần có hình thì hủy hoại, phần vô hình thì hy vọng bất diệt.

- Hy vọng cho người chết vẫn tồn tại ở một nơi, yên vui sung sướng nào đó, để chờ cơ hội trở lại kiếp người, cùng người thân và cộng đồng, có tôn giáo hay gọi là luân hồi, nhằm bớt thương đau nhất là nhiều trường hợp chết thương tâm, chết trẻ.

- Cầu cho người chết, người sống, vẫn có một sự liên lạc vô hình, để phù trợ, tương tác, thúc đẩy lẫn nhau cùng phát triển.

Cho nên từ cổ xưa, trung đại, cận đại mỗi tộc người có những cách giải quyết cho con người “sau khi chết” khác nhau, với nhiều hình thức khác nhau, tên gọi khác nhau.

Nay con người đã sang thế kỉ XXI. Vẫn phải “giải quyết” vấn đề của con người “sau khi tắt thở” và còn trường tồn vĩnh cửu.

Chỉ khác là “cách giải quyết” ở mỗi quốc gia, mỗi tộc người, mỗi địa phương, tôn giáo... có khác. Nhưng cùng mục đích. Càng ngày con người cảng có nền khoa học phát triển, hiện đại trên toàn thế giới, thì sự “giải quyết” ngày càng có xu thế phù hợp thời đại.

Nhưng có một tộc người từ cổ xưa họ đã có “cách giải quyết” con người, sau khi tắt thở vừa văn minh, vừa hiện đại đáp ứng bốn mục đích nêu trên, một cách hài hòa, đến mức tồn tại đến tận ngày nay. Đó là: Người Thái Đen Yên Châu - Sơn La.