Kỹ thuật chế biến phụ phẩm nông nghiệp làm thức ăn cho gia súc

Mỗi một loại nguyên liệu dùng làm thức ăn gia súc đều có những đặc điểm riêng biệt. Vì vậy, phương pháp chế biến, bảo quản và xử dụng cũng mang tính chất đặc thù. Việc chế biến mỗi loại thức ăn theo cách nào đó còn phụ thuộc vào điều kiện sinh thái, điều kiện kinh tế, tập quán xử dụng cũng như trình độ ứng dụng tiến bộ kỹ thuật của từng địa phương. Chỉ biết rằng mục đích của các phương pháp chế biến là làm tăng hiệu quả sử dụng thức ăn cũng như kéo dài thời gian có thể bảo quản mà chất lượng vẫn tốt. Thông thường khi chế biến một loại nguyên liệu dùng làm thức ăn nào đó người ta có thể xử dụng các giải pháp như: vật lý (nghiền, chặt: thái, đập; phơi; sấy; hấp; đun sôi ở nhiệt độ áp xuất khi quyển; đun sôi ở nhiệt độ áp xuất cao ...); giải pháp xử lý hoá chất (dùng xút, axit, amoniac vv..) giải pháp vi sinh (lén men hảo khí, ủ yếm khí .vv..). Trong phạm vi tài liệu này chúng tôi chỉ giới thiệu phương pháp chế biến, dự trữ, xử dụng một số phụ phẩm nông nghiệp phục vụ chăn nuôi gia súc.

Phụ phẩm nông nghiệp là những sản phẩm phụ thu được từ cây trồng. Chúng thường chiếm một tỷ lệ sinh khối lớn. Ở các nước nhiệt đới, nguồn phụ phẩm cây trong rất phong phú và đa dạng. Các phụ phẩm này thường nghèo chất dinh dưỡng, hàm lượng xơ cao, tỷ lệ tiêu hoá thấp khi dùng làm thức ăn chăn nuôi.

Đối với những Quốc gia có nền kinh tế phát triển, người là nuôi dưỡng gia súc theo phương thức thâm canh cao, khi đó các phụ phẩm nông nghiệp thường được coi là những nguyên liệu thức ăn ít có giá trị, nhưng ở các nước đang phát triển, đất đai ít, lương thực chưa đối dào, khả năng nhập khẩu nguyên liệu thức ăn hạn chế thì việc tận dụng phụ phẩm nông nghiệp tạo thêm nguồn thức ăn cho gia súc giá thành rẻ đang được coi là vấn đề có tính chiến lược.

Để có thể sử dụng phụ phẩm nông nghiệp như một nguồn nguyên liệu làm thức ăn cho gia súc, rất cần phải tiến hành xử lý chế biến trước khi cho gia súc sử dụng. Mục đích của việc chế biến bảo quản phụ phẩm nông nghiệp là:

- Cải thiện thành phần dinh dưỡng

- Tăng lượng ăn vào.

- Tăng khả năng tiêu hoá hấp thu,

- Giảm ảnh hưởng của độc tố (đối với nguyên liệu có chứa độc tố)

- Dự trữ nguồn thức ăn gia súc khắc phục tính thời vụ của cây trồng đảm bảo đáp ứng quanh năm nguồn thức ăn cung cấp cho gia súc.

- Cuối cùng góp phần tăng lợi nhuận cho người chăn nuôi.