Cà Mau xưa

Quyển sách này gồm cả thảy 5 chương và mỗi chương gồm 2 phần:

1. Phần thứ nhất trình bày những khái niệm cơ bản thông thường về địa lý, để giúp đồng bào địa phương tìm sự ích lợi thực dụng, biết rành rẽ xứ sở của mình, về các phương diện; người khác tỉnh thì có cơ hội hiểu chút ít lịch sử tỉnh An Xuyên (Cà Mưu cũ). Tuy là tỉnh cuối cùng của miền Nam nước Việt, nhưng rẫy đầy rừng cấm, lâm sản, thổ sản và hải sản quí báu. Lại còn nhiều phong tục tập quán, tục lệ cổ truyền, thổ ngữ, ca dao, từ tỉnh lỵ đến đồng quê hẻo lánh, từ mũi Cà Mau đến Hòn Khoai và Hòn Đá Bạc...

2. Trong phần nhì, chúng tôi thêm "bài bổ túc" để ghi lại vài gốc tích các sông rạch, chùa, miếu, phong cảnh đẹp cùng nhiều mẩu chuyện vui và lạ như: cách hầm than, đặt ống trúm bắt lươn, chụp ba khía, muối cua gạch son, ăn ong mật, đến đuôn chà là, săn khi và lọ nồi, trục sấu mắc câu, săn kỳ đã, đốt đồng bắt rùa, cọp Cà Mau, địa, vắt muỗi và bồ mắt v.v..

- Chủng tôi rất tiếc là nhiều hình ảnh sưu tập từ nhiều năm để viết quyển sách này lại bị thất lạc trong lúc tin cư năm 1946 và không thể tìm lại được, để làm "sống" thêm những mẩu chuyện vừa kể trên. Đó là lý do chính khiến quyển sách này xuất bản rất trễ. Còn những tài liệu thâu thập tại chỗ do mấy bậc lão thành mộc mục kể lại có thể sai lệch chút ít, nhưng chúng tôi cũng ghi ra đây, mong quí bạn đọc vui lòng cái chánh và bổ túc, chúng tôi rất tri ân và vui lòng lãnh hội.

Quyển sách nhỏ này giúp ích phần nào cho học sinh trong tính An Xuyên và người đồng hương cũng như đồng bào ở mấy tỉnh khác ít có dịp lặn lội đến vùng quê xa xôi Cà Mau, đặng biết một cách tận tường:

Cà Mau là xứ quê mùa,

Muỗi bằng gà múi, cọp tùa '' bằng trâu.

và

Cà Mau khi khọt trên bưng,

Dưới sông sâu lội, trong rừng cạp um.

thì đó là phần tưởng lệ lớn lao cho tác giả.

NGHỆ VĂN LƯƠNG

HUỲNH MINH