Giáo trình bảo quản nông sản

Cây trồng đóng góp phần quan trọng trong việc cung cấp thực phẩm cho con người và vật nuôi. Sản xuất nông nghiệp ở nước ta nói riêng và toàn cầu nói chung đang đứng trước những thách thức cực kỳ to lớn. Đó là :

- Diện tích đất cho sản xuất ngày một bị thu hẹp do công nghiệp hóa, đô thị hóa, do thiên tai; do đất đai bị thoái hóa.

Để làm tăng năng suất cây trồng, vật nuôi các giống mới có năng suất cao, trong đó có cả các giống biến đổi gen ; phân hóa học, thuốc hóa học bảo vệ thực vật, các chất kháng sinh, chất tăng trọng phải được sử dụng....

Điều đó mâu thuẫn với nhu cầu của người tiêu dùng hiện nay là cần có thực phẩm an toàn cho sức khỏe.

- Dân số thế giới tăng không ngừng (khoảng 7 tỷ năm 2050) đòi hỏi được cung cấp nhiều thức ăn hơn nữa.

Ở Việt nam, đất nước nhiệt đới nóng ẩm, tổn thất sau thu hoạch của cây trồng và vật nuôi là khá lớn. Trung bình, tổn thất sau thu hoạch hạt nông sản khoảng 10%, rau khoảng 35% và quả khoảng 25%. Vì vậy, nếu làm giảm tổn thất sau thu hoạch thì với sản lượng cây trồng và vật nuôi sẵn có, chúng có thể nuôi sống được nhiều người hơn mà không cần phải tăng năng suất và diện tích trồng trọt, những vấn đề nan giải hiện nay trong sản xuất nông nghiệp

Tổn thất sau thu hoạch xuất hiện ở tất cả các quá trình sau thu hoạch như chăm sóc sau thu hoạch, vận chuyển, tồn trữ, chế biến, bao gói, phân phối.....

Do đó, nghiên cứu các quá trình sau thu hoạch nông sản, đặc biệt là quá trình bảo quản nông sản để tiến tới hạn chế tổn thất sau thu hoạch là một vần đề cấp thiết.

Giáo trình "Bảo quản nông sản" ra đời sẽ đóng góp một phần vào những cố gắng nói trên.

Trong giáo trình, ngoài một số vấn đề chung được trình bày trong phần Mở đầu, các vấn đề chính được đề cập là :

1. Tổn thất sau thu hoạch (Chương 1);

2. Đặc điểm của nông sản, thực phẩm (Chương II, III, IV);

3. Môi trường bảo quản (Chương V. VI);

4. Bao gói và lưu kho (Chương VII, VIII):

5. Các nguyên lý và phương pháp bảo quản (Chương IX, X);

6. Quản lý chất lượng nông sản (Chương XI).

Giáo trình cũng giới hạn ở một số sản phẩm cây trồng, ở thực phẩm dùng cho con người mà chưa đề cập tới sản phẩm động vật và thức ăn chăn nuôi.

Tuy nhiên, với các thông tin trong giáo trình, học sinh các trường trung cấp, dạy nghề nông nghiệp nói chung và công nghiệp thực phẩm nói riêng có thể tham khảo cho chuyên môn của mình. Nông dân, nhà chế biển, nhà bảo quản và người tiêu dùng nông sản, thực phẩm có thể tìm thấy các thông tin bổ ích cho hoạt động sản xuất kinh doanh và tiêu dùng của mình.

Dù không mong muốn nhưng chắc chắn giáo trình này còn có nhiều thiếu sót. Tập thể tác giả viết giáo trình trân trọng những ý kiến đóng góp của độc giả để giáo trình ngày một hoàn thiện hơn.

Tác giả