logo
  • Văn hóa dân gian các dân tộc ít người ở Thừa Thiên Huế (Song ngữ Việt - Tà Ôi, Việt - Cơ Tu)(Quyển 1)

Văn hóa dân gian các dân tộc ít người ở Thừa Thiên Huế (Song ngữ Việt - Tà Ôi, Việt - Cơ Tu)(Quyển 1)

Tác giả
Kê Sửu(chủ biên) - Trẫn Nguyễn Khánh Phong - Triều Nguyên

Số lượt xem : 1283

Số lượt download : 51

Ngày upload : 09/12/2023

Ngày cập nhật : 15/05/2024

Tags : Tham khảo Văn Hóa Nghiên cứu Cổ tích Dân tộc Truyện Phong tục Song ngữ Thừa Thiên Huế

Kích thước : 129.75 MB

Số trang : 669

Một công trình nghiên cứu của nhóm dân tộc học Trường Đại học Tổng hợp Huế, do Nguyễn Quốc Lộc chủ biên là Các dân tộc ít người ở Bình Trị Thiên (Nxb. Thuận Hoá, Huế, 1984), có nêu “Danh mục các thành phần dân tộc tỉnh Bình Trị Thiên (xếp thứ tự theo dân số) là:

1) Kinh (bao gồm người Nguồn ở Tuyên Hoá)

2) Vân Kiều (có các nhóm Vân Kiều, Trì, Ma Coong, Khùa, Pa Hi)

3) Tà Ôi (Nhóm sưu tầm, biên soạn sách này gọi là Ta Õi)

4) Cơ Tu

5) Chứt (gồm các nhóm Sách, Rục, Arem)” (tr. 45).

Cũng theo công trình này, thì Pa Cô là một tên gọi khác (tên phiếm xưng) của Ta Ôi (tr. 43). Địa bàn sinh sống chủ yếu của người Vân Kiều và người Chứt là Quảng Trị, Quảng Bình; địa bàn sinh sống chủ yếu của người Ta Ôi và người Cơ Tu là Thừa Thiên Huế (người Cơ Tu sống đông hơn ở các huyện Đông Giang, Tây Giang, Nam Trà Mi, Bắc Trà Mi và Phước Sơn thuộc Quảng Nam). Như vậy, nói văn học dân gian các dân tộc ít người ở Thừa Thiên Huế, là nói đến hai bộ phận: văn học dân gian dân tộc Tà Ôi và văn học dân gian dân tộc Cơ Tu.

Cho đến nay, có ít nhất là các công trình sưu tập sau, liên quan đến hai bộ phận văn học dân gian vừa nói (thứ tự theo thời điểm công bố):

- Nguyễn Quốc Lộc (chủ biên), Nguyễn Hữu Thông, Nguyễn Thị Hoà, Truyện có Tà Ôi, Sở Văn hoá Thông tin Bình Trị Thiên xuất bản, 1985.

- Mai Văn Tấn, Con voi thần (Truyện cổ Vân Kiều, Tà Ôi), Nxb. Thuận Hoá, Huế, 1996.

- Ban Văn học Việt Nam, Người lấy vợ đá (In theo bản Truyện cổ Tà Ôi, Nxb. Văn hoá dân tộc, Hà Nội, 1987), Nxb. Văn học, Hà Nội, 2000.

- Nguyễn Hữu Chúc và tgk., Truyện cổ các dân tộc miền núi Bắc miền Trung, Nxb. Thuận Hoá, Nxb. Nghệ An, Nxb. Thanh Hoá kết hợp xuất bản, 2001.

- Trần Nguyễn Khánh Phong, Nguyễn Thị Sửu, Truyện - cô Ta Ôi, Nxb. Thuận Hoá, Huế, 2005.

- Trần Nguyễn Khánh Phong, Chàng Phuật Nà (Truyện cổ Tà Ôi, Cơ Tu), Nxb. Thuận Hoá, Huế, 2006.

- Trần Nguyễn Khánh Phong, Ta Dưr Tư, Truyện cổ Pa Cô, Nxb. Thuận Hoá, Huế, 2010.

Có thể thấy rằng, về văn học dân gian của hai dân tộc đang bàn, truyện cổ là nổi trội và được các nhà sưu tầm chú ý trước tiên. Các thể loại văn học dân gian khác thuộc hình thức văn vần, như tục ngữ, ca dao, đồng dao, câu đố.... chưa thấy có công trình dạng sách. Và với “truyện cổ” đã được quan tâm cũng cần phân định về mặt thể loại: nhóm truyện cổ thuộc thần thoại, thuộc truyền thuyết, truyện cổ tích, truyện ngụ ngôn,...

Yêu cầu về việc cần có công trình Văn học dân gian các dân tộc ít người ở Thừa Thiên Huế được đặt ra, nhằm giải quyết tình hình trên. Bên cạnh đó, để đưa những sáng tạo văn học dân gian quay trở lại với cộng đồng, là cội nguồn, nơi xuất phát của chúng, lại phải nghĩ đến tiếng mẹ đẻ, ngôn ngữ sản sinh ra những tinh hoa ấy, vấn đề song ngữ giữa Việt ngữ và ngôn ngữ dân tộc liên quan cũng cần được thực hiện. Đó là những phần việc, đồng thời, cũng là đặc điểm mà công trình này có được.

Để tiến hành công việc, Nhóm sưu tầm, biên soạn gồm ba người, được phân công như sau (ghi phần việc chủ yếu):

1) Kê Sửu (tên khai sinh là Nguyễn Thị Sửu): Chủ biên; sưu tầm tục ngữ, ca dao, một phần truyện cổ và dịch Ta Ôi - Việt, Cơ Tu - Việt toàn bộ công trình;

2) Trần Nguyễn Khánh Phong: Sưu tầm một phần truyện cổ;

3) Triều Nguyên: Hệ thống hoá các văn bản sưu tầm, viết khái luận.

Nếu việc sưu tầm văn học dân gian người Kinh phần lớn do các thế hệ sinh viên (chủ yếu là ba trường: Trường Đại học Khoa học Huế, Trường Đại học Sư phạm Huế, và Trường Cao đẳng Sư phạm Huế) thực hiện, thì việc sưu tầm văn học dân gian các dân tộc ít người lại do các nhà nghiên cứu đảm trách.

Do lực lượng mỏng, địa bàn rộng, lại có sự ngăn cách bởi bức tường ngôn ngữ, nên công việc sưu tầm đã tiêu tốn khá nhiều thời gian, công sức. Đến thời điểm này, Nhóm sưu tầm, biên soạn đã vượt qua các trở lực để hoàn thành tập sách, với 335 văn bản của năm thể loại: thần thoại, truyền thuyết, truyện cổ tích, tục ngữ, và ca dao. Tuy chưa được như mong muốn (số lượng văn bản văn học dân gian sưu tầm được có hạn, còn một số thể loại khác như truyện cười, câu đố, đồng dao,... vắng bóng), nhưng cũng góp phần nhất định vào công cuộc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hoá tinh thần truyền thống của hai dân tộc Ta Ôi và Cơ Tu, đáp ứng yêu cầu đặt ra. Và chăng, có thể xem đây như một phác thảo, hay cơ sở để có thể bổ sung, bồi đắp dần, khiến công trình sẽ hoàn thiện hơn trong tương lai.

Trên tinh thần ấy, Nhóm sưu tầm, biên soạn xin chân thành cảm ơn về mọi sự giúp đỡ, cảm ơn Nhà xuất bản XXX đã cho công bố lần đầu tập sách, và mong mỏi bạn đọc góp ý để lần in sau được tốt hơn.

Gợi ý cho bạn

Những lợi ích của việc đọc sách trong việc nâng cao tình cảm và mối quan hệ?
16 Tháng 04

Những lợi ích của việc đọc sách trong việc nâng cao tình cảm và mối quan hệ?

Việc đọc sách không chỉ giúp chúng ta nâng cao trí tuệ và kiến thức, mà còn có thể đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện tình cảm và mối quan hệ của chúng ta.

Tại sao bạn nên ăn chay trường kỳ?
18 Tháng 10

Tại sao bạn nên ăn chay trường kỳ?

Bạn có biết rằng việc ăn chay trường kỳ không chỉ giúp bạn cải thiện sức khỏe, mà còn góp phần bảo vệ môi trường và động vật? Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giới thiệu cho bạn những lợi ích tuyệt vời của việc ăn chay trường kỳ, cũng như những mẹo để duy trì thói quen này.

6 Nghề có thể bị thay thế bởi AI trong tương lai
23 Tháng 05

6 Nghề có thể bị thay thế bởi AI trong tương lai

Trong tương lai, có một số nghề có khả năng bị thay thế bởi trí tuệ nhân tạo (AI), sau đây chúng ta cùng phân tích nhé

Phòng tránh Gian lận Trực tuyến khi Mua Sắm Trên Sàn Thương mại Điện tử
13 Tháng 01

Phòng tránh Gian lận Trực tuyến khi Mua Sắm Trên Sàn Thương mại Điện tử

Mua sắm trực tuyến đã trở thành một phần quan trọng của cuộc sống hàng ngày, giúp chúng ta tiết kiệm thời gian và năng lượng. Tuy nhiên, cùng với sự thuận tiện này là nguy cơ gặp phải các trường hợp gian lận trực tuyến, đặc biệt là khi mua hàng trên các sàn thương mại điện tử

Quy luật 37% là gì?
21 Tháng 04

Quy luật 37% là gì?

Thống kê học có nhiều quy luật và hằng số chẳng những rất thú vị mà còn gây ngạc nhiên. Chúng ta đã biết những trị số 0.05 để tuyên bố một khám phá, hay hằng số 1.96 của phân bố chuẩn có ảnh hưởng đến cuộc sống như thế nào. Nhưng có lẽ ít ai biết được quy luật 37%. Đây là một quy luật mới được tái khám phá, nhưng có nhiều ứng dụng trong y khoa, khoa học, tìm nhân viên, thậm chí... tình yêu.

Toàn tập về cách sử dụng ssh
30 Tháng 09

Toàn tập về cách sử dụng ssh

SSH là viết tắt của "Secure Shell," đây là một giao thức mạng được sử dụng để thiết lập kết nối bảo mật giữa hai máy tính và cho phép truy cập từ xa vào máy chủ hoặc thiết bị khác qua mạng

Tại sao việc đọc sách có thể giúp bạn giảm stress và lo âu?
16 Tháng 04

Tại sao việc đọc sách có thể giúp bạn giảm stress và lo âu?

Trong cuộc sống hiện đại ngày nay, căng thẳng và lo âu trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống của chúng ta.

Các loại ớt cay nhất thế giới
01 Tháng 11

Các loại ớt cay nhất thế giới

Bạn có biết rằng ớt cay không chỉ là một gia vị phổ biến trong ẩm thực, mà còn là một nguồn cung cấp nhiều vitamin và khoáng chất có lợi cho sức khỏe? Tuy nhiên, không phải ai cũng có thể ăn được ớt cay, đặc biệt là những loại ớt cay nhất thế giới. Bài viết này sẽ giới thiệu cho bạn một số loại ớt cay nhất thế giới, cùng với độ cay và những thông tin thú vị về chúng.

Giáo trình liên quan

Tag ngẫu nhiên