Thống kê xã hội học

Hiện nay ở nhiều nước trên thế giới, việc sử dụng các phương pháp và kết quả đơn giản của thống kê toán học cũng như việc dùng máy vi tính với các chương trình mẫu có sẵn đã trở thành một công cụ đắc lực và không thể thiếu được trong nghiên cứu xã hội học và trong một số ngành thuộc khoa học nhân văn

Ở nước ta việc như thế cũng đã hình thành và ngày càng phát triển, chẳng hạn phương pháp định lượng đã được dùng trong nghiên cứu lịch sử, tần số xuất hiện các chữ cái, các từ tiếng Việt cũng đã được một số nhà ngôn ngữ nghiên cứu đến, thu thập thông tin xã hội và xử lí phân tích nó đã và đang là việc mà các nhà nghiên cứu xã hội cũng như một số người làm báo chí quan tâm...

Giáo trình Thống kê này dùng cho sinh viên thuộc nhóm ngành khoa học nhân văn. Ngoài kiến thức toán được trang bị ở bậc phổ thông trung học, sinh viên không được học thêm một chương trình toán cao cấp nào khác. Do vậy, ba tiết đầu giáo trình nhắc lại kết quả của tích phân cần dùng đến sau này. Những kiến thức này sinh viên đã được học ở lớp 12. Yêu cầu của phần này đối với sinh viên là hiểu được mọi tính toán liên quan đến tích phân có sử dụng sau này, không đòi hỏi sinh viên phải thực hành việc tính tích phân (Có thể bỏ qua đối với các đối tượng quá yếu về toán).

Với 12-18 tiết dành cho xác suất, giáo trình chỉ đề cập đến một số khái niệm và kết quả có liên quan đến phần thống kê. Các minh họa chủ yếu là trường hợp biến ngẫu nhiên rời rạc.

Yêu cầu của phần này đối với sinh viên là hiểu được những điều giáo trình trình bày, hiểu và nhớ các khái niệm và kết quả để sử dụng ở phần thống kê. Yêu cầu thực hành đối với sinh viên ở phần này không đặt ra nhiều lắm, chỉ yêu cầu sinh viên làm được các dạng bài giống như ví dụ (Các điểm có dấu (*) có thể bỏ qua đối với các đối tượng quá yếu về toán).

Với 25-30 tiết về thống kê, giáo trình chỉ đề cập đến các phương pháp phân tích và kết quả đơn giản nhất của thống kê thực hành. Phần này yêu cầu sinh viên phải biết thực hành các bài toán đã học.

Lần đầu tiên giáo trình này được biên soạn cho nhóm ngành khoa học nhân văn, do vậy với khả năng có hạn và kinh nghiệm còn ít, nhất là các ví dụ ứng dụng gắn liền với ngành khoa học nhân văn chúng tôi chưa tích lũy được nhiều, cho nên giáo trình này không tránh khỏi sai sót.

Chúng tôi rất mong được sự đóng góp nhiệt tình của bạn đọc để giáo trình ngày càng được thêm hoàn thiện.

Giáo trình được viết với sự khích lệ của Ban chủ nhiệm khoa Toán Co Tin học, Ban chủ nhiệm chương trình tổng - hợp I thuộc trường Đại học Tổng hợp Hà Nội, Ban Giám hiệu trường Đại học Đại cương thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội. -

Chúng tôi xin chân thành cảm ơn những sự khích lệ đó.

Tác giả bày tỏ sự cảm ơn to lớn tới Ban Biên tập và Nhà xuất bản Đại học Quốc gia Hà Nội vì sự giúp đỡ tích cực và hiệu quả để giáo trình sớm ra mắt bạn đọc.

Tác giả cũng chân thành cảm ơn PGS.TS Nguyễn Văn Hữu và TS Nguyễn Hắc Hải đã cho những nhận xét, đánh giá khích lệ và quý báu.

Hà Nội, ngày 27 tháng 2 năm 2000

Tác giả

PGSTS Đào Hữu Hồ