Kiểm toán có gốc từ Latinh là AUDIT nghĩa là NGHE. Cho đến nay, ý nghĩa này chỉ mang tính lịch sử. Thật vậy, ở thời điểm xuất xứ Thế kỷ III trước Công nguyên - từ Audit (nghe) có ý nghĩa thật của nó. Khi đó, các nhà cầm quyền La mã đã tuyển dụng các quan chức để kiểm tra độc lập về tình hình tài chính và nghe thuyết trình của họ về kết quả kiểm tra độc lập.
Tuy nhiên, từ Audit với nghĩa kiểm tra độc lập và bày tỏ ý kiến như vậy chỉ mới được du nhập vào các nước phát triển từ giữa Thế kỷ XX này: vào Bắc Mỹ từ những năm 30, vào Tây Âu từ những năm 60 Kiểm toán Việt Nam được chính thức xuất hiện từ tháng 5/1991 với các Công ty kiểm toán độc lập, tháng 11/1994 với Kiểm toán nhà nước và tháng 11/1997 với Kiểm toán nội bộ.
Rõ ràng, dù kiểm toán được nảy sinh rất sớm song lý luận về kiểm toán chưa có cơ may phát triển do bị giới hạn cả về không gian và tính liên tục của sự phát triển. Cho đến nay, thực tiễn kiểm toán đã phát triển cao, đặc biệt ở Bắc Mỹ và Tây Âu bằng sự xuất hiện của nhiều loại hình kiểm toán, nhiều mô hình tổ chức và bằng sự thâm nhập sâu của kiểm toán vào nhiều lĩnh vực trong đời sống xã hội. Trong khi đó, lý luận về kiểm toán chưa thực sự được phát triển tương xứng: Phần lớn các ấn phẩm được phát hành về kiểm toán là những quy định, những chuẩn mực, những hướng dẫn về nghiệp vụ. Từ đó, việc đào tạo kiểm toán viên cũng mang nhiều tính kinh nghiệm do các hiệp hội kiểm toán viên công chứng hoặc các Công ty kiểm toán độc lập thực hiện. Trong khoảng 20 năm gần đây mới có những đề xuất và triển khai phương hướng đào tạo mới: Chẳng hạn, Giáo sư Tiến sĩ Tan Teck Meng, sau khi phê phán phương pháp truyền thống đã đưa mô hình đào tạo kế toán viên công chứng (CPA) ở các Viện đại học và thực hiện tại Viện đại học kỹ thuật NANYANG. Tương tự với quan điểm trên là quan điểm của các giáo sư kiểm toán và kế toán tại Hoa kỳ: Các chuyên ngành kiểm toán và kiểm soát quản lý đã được mở tại San Fransisco State University (SFSU), Đại học Paris Dauphine, Cao cấp thương mại Paris (ESCP)...
Ở Việt Nam, việc bồi dưỡng và đào tạo kiểm toán viên cũng bước đầu được thực hiện: Lớp bồi dưỡng nghiệp vụ kiểm toán quốc tế đầu tiên do VACO khởi xướng và Công ty Price Waterhouse thực hiện vào năm 1992. Việc đào tạo cấp bằng kiểm toán viên đã được Trung ương hội Kế toán Việt Nam thực hiện từ năm 1995 theo uỷ nhiệm của Bộ Tài chính. Bên cạnh đó, nhiều cuộc hội thảo quốc tế do Ban Tổ chức Chính phủ, Kiểm toán Nhà nước, các viện, các trường đại học tổ chức đã góp phần tích cực trong việc phổ cập kiến thức kiểm toán quốc tế vào Việt Nam. Tuy nhiên, nguồn tài liệu cũng như các lớp tập huấn hoặc hội thảo này cũng từ các hiệp hội kế toán viên công chứng và các công ty kiểm toán độc lập nên tính nghiệp vụ vẫn được coi trọng hơn là tính hệ thống và đạo lý của các nghiệp vụ. Trong khi đó cũng có những đề xuất đào tạo kiểm toán viên ở các viện và các trường với tính hệ thống cao và đã được triển khai tại Đại học Kinh tế Quốc dân trong thực tế từ năm 1995. Tuy nhiên, những lý luận cơ bản về kiểm toán cũng còn đang trong quá trình hệ thống bước đầu.
"Độ trễ" tương đối của lý luận so với thực tiễn kiểm toán, với hoàn cảnh cụ thể trên cũng là lẽ đương nhiên, hợp với mối quan hệ biện chứng giữa lý luận và thực tiễn. Tất nhiên, theo mối quan hệ này đã đến lúc đòi hỏi lý luận về kiểm toán phải phát triển nhanh để có thể đảm đương chức năng hướng dẫn thực tiễn.
Với cương vị là người đề xuất và thực hiện đào tạo chuyên ngành kiểm toán ở các viện, các trường đại học, Đại học Kinh tế quốc dân đã quan tâm và đang cố gắng xây dựng chương trình và tài liệu đào tạo kiểm toán với các chuyên môn chính như:
1. Lý thuyết kiểm toán: gồm những nguyên lý cơ bản về bản chất, đối tượng, phương pháp và tổ chức kiểm toán. 2. Kiểm toán tài chính: giới thiệu những mục tiêu, cách thức và tổ chức kiểm toán báo cáo tài chính.
3. Kiểm soát quản lý: gồm những nguyên tắc trong việc tổ chức thực hiện các hoạt động kiểm soát chủ yếu để điều hành hoạt động này tại các tổ chức, cơ quan.
4. Kiểm toán nội bộ: Đi sâu vào việc vận dụng các nguyên tắc chung của kiểm toán vào kiểm toán nội bộ các tổ chức và cơ quan.
5. Kiểm toán nghiệp vụ: Giới thiệu nội dung, phương pháp và tổ chức kiểm toán nghiệp vụ theo từng loại (kho, quỹ, thanh toán, kinh doanh, tạo vốn, hiệu quả).
Cuốn "Lý thuyết kiểm toán" này hướng nhiều vào nhận thức về vị trí, chức năng, nội dung, phương pháp và tổ chức kiểm toán nói chung. Với mục tiêu đó cuốn sách bao gồm 10 chương:
Chương thứ nhất: Kiểm tra, kiểm soát trong hệ thống quản lý - Giới thiệu mối quan hệ của kiểm tra, kiểm soát như một chức năng của quản lý, kể cả quản lý tài chính - kế toán.
Chương thứ hai: Bản chất, chức năng của kiểm toán - Giới thiệu khái niệm (với các quan niệm khác nhau và quan niệm chính thống) về kiểm toán trong quan hệ với 2 chức năng: xác minh và bày tỏ ý kiến (phán định) của kiểm toán - một hoạt động độc lập.
Chương thứ ba: Các loại kiểm toán - Giới thiệu các cách phân loại hoạt động kiểm toán và bộ máy kiểm toán. Chương thứ tự: Đối tượng của kiếm toán Giới thiệu khái quát đối
tượng chung và đối tượng cụ thể của kiểm toán. Chương thứ năm: Các khái niệm cơ bản thuộc nội dung kiểm toán Giới thiệu các khái niệm về sai sót và gian lận, trọng yếu và rủi ro, về chứng từ và bằng chứng kiểm toán, về cơ sở dẫn liệu của kiểm toán...
Chương thứ sáu: Hệ thống phương pháp kiểm toán - Giới thiệu khái quát cơ sở hình thành, nội dung và phạm vi ứng dụng của hai phân hệ phương pháp: Kiểm toán chứng từ (cân đối, đối chiếu trực tiếp, đối chiếu lôgic) và kiểm toán ngoài chứng từ (kiểm kê, thực nghiệm, điều tra).
Chương thứ bảy: Chọn mẫu các đối tượng kiểm toán cụ thể - Giới thiệu các phương pháp chọn mẫu đã được ứng dụng phổ biến trong kiểm toán (chọn mẫu ngẫu nhiên, chọn mẫu hệ thống theo đơn vị tiền tệ, chọn mẫu theo thuộc tính và suy rộng kết quả chọn mẫu kiểm toán...).
Chương thứ tám: Tổ chức công tác kiểm toán - Giới thiệu trình tự chung và nội dung cơ bản trong mỗi bước của một cuộc kiểm toán.
Chương thứ chín: Tổ chức bộ máy kiểm toán - Giới thiệu về kiểm toán viên và các mô hình tổ chức từng bộ máy kiểm toán cụ thể: kiểm toán nhà nước, kiểm toán độc lập, kiểm toán nội bộ.
Chương thứ mười: Chuẩn mực kiểm toán - Giới thiệu khái quát hệ thống chuẩn mực, các chuẩn mực kiểm toán được ứng dụng rộng rãi (Generally Accepted Auditing Standards GAAS) trong quan hệ với việc xây dựng hệ thống chuẩn mực kiểm toán ở Việt Nam.
Việc chìa cuốn sách thành những chương cụ thể cũng có ý nghĩa tương đối. Tuỳ thuộc đối tượng học tập có thể rút bớt hoặc phát triển sâu thêm những nội dung cụ thể đặc biệt là phần nội dung và phần phương pháp kỹ thuật kiểm toán.
Cùng với những phần lý luận ở mỗi chương đều có phần bài tập và câu hỏi tương ứng. Tham gia biên soạn lại có :
1. GS. TS. Nguyễn Quang Quynh chủ biên và trực tiếp biên soạn lại Chương thứ nhất, Chương thứ hai, Chương thứ ba và Chương thứ sáu.
2. TS. Ngô Trí Tuệ biên soạn Chương thứ tư, Chương thứ tám và Chương thứ chín. 3. Ths. Tô Văn Nhật biên soạn các Chương thứ năm, Chương thứ bảy và Chương thứ mười.
Phần bài tập và câu hỏi do Th.s Tô Văn Nhật và Th.s Nguyễn Phương Hoa biên soạn lần đầu, và được chỉnh sửa, bổ sung bởi tập thể giảng viên Bộ môn Kiểm toán - Khoa Kế toán trong lần xuất bản này.
Sự ra đời của cuốn sách mang tính giáo trình này là một quyết tâm cao của lãnh đạo Nhà trường và tập thể Bộ môn Kiểm toán. Với hy vọng góp thêm công sức vào việc phát triển lý luận kiểm toán để thực hiện nhiệm vụ đào tạo và nghiên cứu "mang bản sắc Đại học Kinh Tế Quốc Dân", Nhà trường đã đánh giá và thống nhất biên soạn lại các giáo trình cốt lỗi trong đó có giáo trình Lý thuyết kiểm toán. Do hạn hẹp về thời gian và điều kiện thông tin biên soạn, cuốn sách chắc chắn không tránh khỏi thiếu sót. Rất mong ý kiến góp ý của người đọc.
Để biên soạn được cuốn sách này chúng tôi đã nhận được sự ủng hộ và giúp đỡ của nhiều đơn vị và cá nhân: của Ban Tổ chức Chính phủ,
Văn phòng Chính phủ, Bộ Tài chính, Kiểm toán Nhà nước, Hiệp hội Kế toán Việt Nam (VAA), Hiệp hội Kế toán viên công chứng Canada (CICA), các công ty kiểm toán VACO, AASC, Price Waterhouse, Ernst and Young, Arthur Andersen, các khoa Kế toán của các trường Đại học Tài chính - Kế toán Hà Nội, Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh, Đại học Thương mại Hà Nội, Đại học POPONA (Hoa kỳ), Đại học Saint Marys và Đại học Moncton (Canada), Đại học Edith Cowan (Australia) và Đại học Kỹ thuật Nanyang (Singapore) cùng nhiều cá nhân, đơn vị khác.
Chúng tôi trân trọng cảm ơn!
Chào mừng bạn đến với blog của chúng tôi! Hôm nay, chúng tôi có cơ hội đặc biệt để nghe những lời khuyên quý báu từ một CEO thành công với kinh nghiệm dày dặn về quản lý thời gian và thành công trong sự nghiệp. Hãy cùng tôi trải nghiệm những cách hiệu quả giúp bạn trẻ tận dụng thời gian một cách thông minh và đạt được hiệu suất cao trong cuộc sống.
Trong quá trình tham gia phỏng vấn nhân sự, tỷ phú Elon Musk đã tiết lộ một chiêu thức hiệu quả giúp ông nhanh chóng nhận ra ứng viên có thái độ thật thà hay chỉ đang nói dối. Với sự sở hữu của nhiều tập đoàn lớn, Elon Musk không xa lạ với quá trình tuyển dụng nhân sự và anh chia sẻ về cách anh tiếp cận trong việc đặt câu hỏi cho các ứng viên.
Thực phẩm tươi luôn là lựa chọn hàng đầu của mọi người trong việc bảo vệ sức khỏe và đảm bảo chất lượng cuộc sống.
Trong cuộc sống hiện đại ngày nay, căng thẳng và lo âu trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống của chúng ta.
SSH là viết tắt của "Secure Shell," đây là một giao thức mạng được sử dụng để thiết lập kết nối bảo mật giữa hai máy tính và cho phép truy cập từ xa vào máy chủ hoặc thiết bị khác qua mạng
Mua sắm trực tuyến đã trở thành một phần quan trọng của cuộc sống hàng ngày, giúp chúng ta tiết kiệm thời gian và năng lượng. Tuy nhiên, cùng với sự thuận tiện này là nguy cơ gặp phải các trường hợp gian lận trực tuyến, đặc biệt là khi mua hàng trên các sàn thương mại điện tử
Việc đọc sách không chỉ giúp chúng ta nâng cao trí tuệ và kiến thức, mà còn có thể đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện tình cảm và mối quan hệ của chúng ta.
Trong tương lai, có một số nghề có khả năng bị thay thế bởi trí tuệ nhân tạo (AI), sau đây chúng ta cùng phân tích nhé
