700 năm Thuận Hóa - Phú Xuân - Huế

Huế nằm ở trung độ nước Việt Nam, bên đôi bờ sông Hương đẹp nổi tiếng thế giới, kinh đô nước Việt Nam thời Nguyễn bao gồm ba miền Bắc, Trung, Nam và các vùng hải đảo Hoàng Sa, Trường Sa trên Biển Đông. Với dòng tu “Liễu Quán” và hàng trăm ngôi chùa vua, quốc tự, chùa sắc tứ, chùa tổ, chùa quan, chùa làng, Huế được mệnh danh là Thủ đô của Phật giáo xứ Đàng Trong. Huế cũng là trung tâm giáo dục, bệ phóng nhân tài từ Quốc tử giám cũ, trường Quốc Học, trưởng nữ Đồng Khánh, Đại học Huế. Ngày nay Huế là trung tâm văn hóa - du lịch quốc gia và quốc tế hấp dẫn. Di tích lịch sử và Nhã nhạc là hai trong nhiều di sản lịch sử, văn hóa dưới triều Nguyễn và Huế đã được UNESCO công nhận là di sản vật chất và phi vật chất của nhân loại. Bởi thế, sau ngày Việt Nam độc lập, thống nhất (1975), Thủ tướng Phạm Văn Đồng vào thăm Huế đã mừng rỡ bảo rằng “Giải phóng xong, Việt Nam may ra còn có Huế để đối ngoại về văn hóa".

Ngoài những giá trị văn hóa lịch sử, Huế còn là một vùng sinh hoạt tâm lĩnh sâu thẳm không dễ hiểu hết. Từ đầu thế kỷ trước, lĩnh mục L.Cadière - rất uyên thâm văn hóa, lịch sử Huế - cho rằng Huế là “Kinh đô kỳ quan" (La Merveilleuse Capitale, BAVH 1916). Louis Chochod - một nhà nghiên cứu, thầy giáo dạy nhiều thế hệ học sinh trường Quốc Học - đã bỏ công viết một cuốn sách dày trên 300 trang về những bí ẩn của Huế mang tựa đề "Huế bí ẩn" (Hué, la mystérieuse, Paris, Mercure de France, 1943). Càng nghiên cứu càng thấy Huế còn nhiều điều chưa hiểu. Bởi thế, Unesco đã đánh giá "Hué toujours re- commencé" (Luôn luôn phải bắt đầu trở lại). Có lẽ thủ vị với những điều mới mẻ ấy nên nhiều "tua" du lịch Pháp đã tiếp thị du lịch Huế với chủ đề “khám phá” (découvrir) Huế.

Đề cập đến thông tin về lịch sử văn hóa Huế, người ta thường nhắc đến các bộ sử của triều Nguyễn như Đại Nam thực lục, Đại Nam liệt truyện, Đại Nam nhất thống chỉ, Đại Nam hội điển sự lệ, bộ Tập san Đô thành hiếu cổ (Bulletin des Amis du Vieux Hué). Nhung trải qua các cuộc chiến tranh diễn ra trên đất Huế (1947, 1968), các cuộc di tản khỏi Huế (1972, 1975), lũ lụt (1953)... tất cả những sách sử quan trọng nêu trên, sau năm 1975 hầu như không còn được giữ ở Huế. Ngay cả những sách báo nghiên cứu của các học giả Thái Văn Kiểm, Bửu Kế, Phan Văn Dật, Nguyễn Thế Anh... cũng rất khó kiếm. Muốn làm người cầm bút xứ Huế, tác giả phải đi hỏi chuyện từ các bậc thầy của mình đến những người lớn tuổi biết chuyện cũ ghi chép lại. Có dịp vào Nam, ra Bắc, tác giả đã sục vào các tiệm sách cũ, tìm mua những sách báo có liên quan đến Huế. Từ sau ngày đất nước mở cửa, ông có dịp sang Pháp, sang Mỹ “tìm Huế xưa". Đến nay, như ông nói, đã có được những tư liệu cần thiết để hình thành ngành Huế học ở Huế.

Để phục vụ những người yêu Huế và cũng để đền đáp công ơn những người buổi đầu đã giúp ông nghiên cứu Huế, ông đã giải đáp nhiều thắc mắc của bạn đọc gần xa, những sinh viên làm luận văn lịch sử văn hóa Huế. Một số những giải đáp đó đã in thành 6 tập Hỏi đáp về triều Nguyễn và Huế xua do Nxb Trẻ ấn hành. Nay theo yêu cầu của độc giả, nội dung 6 tập đã xuất bản được biên tập lại, bổ sung thêm nhiều hình ảnh, giải đáp mới nữa (tương đương một tập) và tái bản với tựa đề 700 năm Thuận Hóa - Phú Xuân - Huế. Tập sách được chia làm 5 chương: 1. Địa danh; 2. Lịch sử; 3.Triều Nguyễn; 4. Văn hóa văn nghệ; 5. Danh nhân. Thứ tự các bài được sắp xếp theo diễn tiến thời gian lịch sử.

Và, để được như ý, như trước đây chúng tôi đã trình bày, tác giả và Nhà xuất bản Trẻ rất mong nhận được ý kiến đóng góp xây dựng bộ sách của độc giả. Rất mong được ủng hộ!

NHÀ XUẤT BẢN TRẺ