logo
  • Lí luận dạy học hiện đại : Cơ sở đổi mới mục tiêu, nội dung và phương pháp dạy học

Lí luận dạy học hiện đại : Cơ sở đổi mới mục tiêu, nội dung và phương pháp dạy học

Tác giả
Bernd Meier - Nguyễn Văn Cường

Số lượt xem : 216

Số lượt download : 38

Ngày upload : 05/05/2024

Ngày cập nhật : 18/05/2024

Tags : Xã hội Giáo dục Nghiên cứu Khoa học Sư phạm

Kích thước : 58.88 MB

Số trang : 233

Lí luận dạy học là lí thuyết khoa học về việc dạy và học, là một lĩnh vực trung tâm của khoa học giáo dục. Trong chương trình đào tạo giáo viên, lí luận dạy học có một vị trí quan trọng trong hệ thống các môn học khoa học giáo dục, góp phần hình thành năng lực nghề nghiệp của người giáo viên, bao gồm các năng lực giáo dục và dạy học, năng lực chẩn đoán, đánh giá và năng lực phát triển nghề nghiệp.

Trong chương trình đào tạo giáo viên bậc Cử nhân, sinh viên được đào tạo về lí luận dạy học đại cương, lí luận dạy học chuyên ngành cũng như thực tiễn dạy học thông qua các chương trình thực tập sư phạm. Trong chương trình tạo giáo viên trình độ Thạc sĩ, học viên tiếp tục được đào tạo sâu hơn về lí luận dạy học.

Học phần Lí luận dạy học hiện đại nhằm giúp học viên:

> Mở rộng kiến thức lí luận dạy học, làm quen với một số lí thuyết, quan điểm, phương pháp dạy học theo cách tiếp cận hiện đại.

> Có khả năng vận dụng các kiến thức lí luận dạy học hiện đại trong việc lập kế hoạch, thực hiện và đánh giá các quá trình dạy học.

> Có khả năng tiếp tục nghiên cứu lí luận và thực tiễn dạy học cũng như tham gia đổi mới hoạt động dạy học và phát triển nhà trường.

Nội dung của cuốn sách đề cập đến các chủ đề cơ bản của lí luận dạy học đại cương. Nội dung cụ thể của từng chương là sự mở rộng và đi sâu so với chương trình đào tạo ở bậc Cử nhân, những cách tiếp cận mới từ kinh nghiệm quốc tế. Trong sách có thể có những quan điểm, khái niệm khác với cách hiểu hiện nay của học viên, thông qua đó giúp người học thấy được sự đa dạng trong lí luận dạy học. Trong quá trình học tập trên lớp, với quỹ thời gian có hạn, giảng viên và học viên có thể thoả thuận đi sâu vào một số chủ đề. Các chủ đề còn lại dành cho hoạt động tự nghiên cứu của học viên.

Khái niệm "lí luận dạy học hiện đại" ở đây được dùng theo nghĩa "lí luận dạy học ngày nay". Sau đây là một số quan điểm định hướng của môn học này:

Lí luận dạy học hiện đại định hướng mục tiêu giáo dục: Điều đó có nghĩa là lí luận dạy học hiện đại cần xuất phát từ cách hiểu khái niệm giáo dục. Câu hỏi khoa học ở đây là: Chúng ta hiểu mục tiêu giáo dục là gì trong xã hội tri thức ngày nay?

Định hướng năng lực: Định hướng phát triển năng lực là một xu hướng giáo dục quốc tế. Phát triển năng lực là thành phần quan trọng của mục tiêu giáo dục. Lí luận dạy học cần trả lời câu hỏi: Chúng ta hiếu năng lực là gì, các thành phần cơ bản của nó đối với thanh niên thời đại ngày nay và phát triển năng lực thông qua dạy học như thế nào?

Định hướng vào người học: "Học sinh không thể tập bơi trên ghế nhà trường". Năng lực của người học chỉ được hình thành thông qua hoạt động của chủ thể người học. Lí luận dạy học hiện đại chủ trọng hoạt động tích cực, tự lực của chủ thể người học trong quá trình dạy học. Câu hỏi ở đây là: Làm thế nào để phát huy tính tích cực, tự lực và sáng tạo của người học?

Lí luận dạy học hiện đại có cơ sở là các lí thuyết học tập: Khi chủ ý đến hoạt động học của học sinh thì cần hiểu cơ chế của việc học tập để có thể tổ chức quá trình học tập phù hợp. Câu hỏi đặt ra là: Các quá trình học có thể được thực hiện theo cơ chế nào và cái gì đặc trưng cho các môi trường học tập?

Nhấn mạnh tỉnh đa dạng của phương pháp dạy học: Lí luận dạy học hiện đại quan niệm rằng việc kết hợp đa dạng các phương pháp dạy học là yếu tố quan trọng để đảm bảo giờ học tốt. Câu hỏi ở đây là: Phương pháp dạy học có thể được phân loại, mở rộng và kết hợp với nhau như thế nào?

Chú ý đến xu hướng quốc tế và hội nhập: Toàn cầu hoá là một xu hướng trong giáo dục. Trao đổi quốc tế là một đặc điểm của giáo dục đại học ngày nay. Môn học này chú trọng việc giới thiệu các kiến thức lí luận dạy học từ kinh nghiệm quốc tế, đặc biệt là từ CHLB Đức, một quốc gia có truyền thống về li luận dạy học. Câu hỏi đặt ra là: Có thể vận dụng những kiến thức và kinh nghiệm quốc tế vào giáo dục Việt Nam như thế nào?

Định hướng vào thực tiễn đối mới giáo dục của Việt Nam: Việt Nam đang tiến hành công cuộc đổi mới giáo dục căn bản và toàn diện. Trong đó giáo viên đóng vai trò then chốt, vì giáo viên chính là người trực tiếp điều khiển và lãnh đạo các quá trình học tập. Câu hỏi đặt ra là: Môn học có thể giúp ích cho những người giáo viên trong sự nghiệp đối mới giáo dục của họ như thế nào?

Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 4/11/2013 Hội nghị Trung ương 8 khoá XI về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo đã xác định quan điểm định hướng: "Phát triển giáo dục và đào tạo là nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài. Chuyển mạnh quá trình giáo dục từ chủ yếu trang bị kiến thức sang phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học. Học đi đôi với hành; lí luận gắn với thực tiễn; giáo dục nhà trường kết hợp với giáo dục gia đình và giáo dục xã hội".

Điểm mới trong định hướng này chính là quan điểm giáo dục định hướng năng lực. Lí luận dạy học hiện đại nhấn mạnh định hướng năng lực, phù hợp với quan điểm định hướng đổi mới giáo dục của Việt Nam.

Học phần Lí luận dạy học hiện đại đã được học viên cao học của Trường Đại học Sư phạm Hà Nội đón nhận từ nhiều năm nay. Nhiều luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ và sách chuyên môn trong lĩnh vực khoa học giáo dục đã tìm được những gợi ý từ nội dung và tài liệu học tập của học phần này.

Cuốn sách này được xây dựng trên cơ sở kinh nghiệm và tài liệu giảng dạy của các tác giả ở CHLB Đức và Việt Nam, đặc biệt là trong việc hợp tác giảng dạy giữa Trường Đại học Potsdam và Trường Đại học Sư phạm Hà Nội từ năm 2003. Cuốn sách cũng sử dụng kinh nghiệm và tài liệu tư vấn của các tác giả trong vị trí chuyên gia quốc tế tại các dự án quốc gia về phát triển giáo dục của Việt Nam như Dự án Đào tạo giáo viên (Loan No. 1718-VIE), Dự án Phát triển Giáo dục Trung học phổ thông (Loan No 1979-VIE) và Dự án Phát triển giáo viên Trung học phổ thông và Trung cấp chuyên nghiệp (Loan No 2298-VIE).

Cuốn sách này dùng làm tài liệu học tập Lí luận dạy học cho các khoá đào tạo thạc sĩ. Cuốn sách cũng có thể dùng làm tài liệu tham khảo cho sinh viên các ngành Sư phạm nói chung, cũng như cho các giáo viên và tất cả những ai quan tâm đến giáo dục và lí luận dạy học. Mong rằng cuốn sách góp phần cung cấp những cơ sở lí thuyết và những gợi ý cho việc đổi mới mục tiêu, nội dung, phương pháp và đánh giá trong đổi mới giáo dục.

Các tác giả cảm ơn Ban Giám hiệu Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, Phòng Quan hệ Quốc tế, Phòng Sau đại học của Trường đã hỗ trợ hoạt động hợp tác khoa học và giảng dạy trong nhiều năm qua.

Cảm ơn sự cộng tác nhiệt tình và hiệu quả của các thầy cô giáo bộ môn Lí luận dạy học và bộ môn Phương pháp dạy học - Khoa Tâm lí Giáo dục Trường Đại học Sư phạm Hà Nội trong nhiều năm qua. Các tác giả cảm ơn những góp ý cho việc cải tiến cuốn sách được hoàn thiện hơn.

Potsdam - Hà Nội, tháng 01 năm 2014

GS.TSKH. Bernd Meier - TS. Nguyễn Văn Cường

Gợi ý cho bạn

Khổng Tử và Triết Lý Nho Giáo: Nền Đạo Đức Xã Hội Trong Lịch Sử Trung Quốc
27 Tháng 01

Khổng Tử và Triết Lý Nho Giáo: Nền Đạo Đức Xã Hội Trong Lịch Sử Trung Quốc

Là một nhà triết học nổi tiếng trong lịch sử Trung Quốc, Khổng Tử và triết lý Nho giáo của ông đã để lại dấu ấn mạnh mẽ không chỉ trong văn hóa Trung Quốc mà còn trên khắp thế giới

Phòng tránh Gian lận Trực tuyến khi Mua Sắm Trên Sàn Thương mại Điện tử
13 Tháng 01

Phòng tránh Gian lận Trực tuyến khi Mua Sắm Trên Sàn Thương mại Điện tử

Mua sắm trực tuyến đã trở thành một phần quan trọng của cuộc sống hàng ngày, giúp chúng ta tiết kiệm thời gian và năng lượng. Tuy nhiên, cùng với sự thuận tiện này là nguy cơ gặp phải các trường hợp gian lận trực tuyến, đặc biệt là khi mua hàng trên các sàn thương mại điện tử

Tại sao bạn nên ăn chay trường kỳ?
18 Tháng 10

Tại sao bạn nên ăn chay trường kỳ?

Bạn có biết rằng việc ăn chay trường kỳ không chỉ giúp bạn cải thiện sức khỏe, mà còn góp phần bảo vệ môi trường và động vật? Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giới thiệu cho bạn những lợi ích tuyệt vời của việc ăn chay trường kỳ, cũng như những mẹo để duy trì thói quen này.

Toàn tập về cách sử dụng ssh
30 Tháng 09

Toàn tập về cách sử dụng ssh

SSH là viết tắt của "Secure Shell," đây là một giao thức mạng được sử dụng để thiết lập kết nối bảo mật giữa hai máy tính và cho phép truy cập từ xa vào máy chủ hoặc thiết bị khác qua mạng

Tỷ Phú Elon Musk Sử Dụng Câu Hỏi Phỏng Vấn Để Phát Hiện Ứng Viên Thật Thà
14 Tháng 08

Tỷ Phú Elon Musk Sử Dụng Câu Hỏi Phỏng Vấn Để Phát Hiện Ứng Viên Thật Thà

Trong quá trình tham gia phỏng vấn nhân sự, tỷ phú Elon Musk đã tiết lộ một chiêu thức hiệu quả giúp ông nhanh chóng nhận ra ứng viên có thái độ thật thà hay chỉ đang nói dối. Với sự sở hữu của nhiều tập đoàn lớn, Elon Musk không xa lạ với quá trình tuyển dụng nhân sự và anh chia sẻ về cách anh tiếp cận trong việc đặt câu hỏi cho các ứng viên.

Các phân phối xác suất phổ biến trong thống kê
23 Tháng 04

Các phân phối xác suất phổ biến trong thống kê

Trong thống kê, xác suất là một trong những khái niệm cơ bản để phân tích dữ liệu. Xác suất được định nghĩa là tỷ lệ giữa số trường hợp có thể xảy ra và số trường hợp có thể xảy ra.

Đạo đức và Trí tuệ Nhân tạo: Hướng dẫn đảm bảo sự phát triển đúng đắn và đạo đức của AI
03 Tháng 06

Đạo đức và Trí tuệ Nhân tạo: Hướng dẫn đảm bảo sự phát triển đúng đắn và đạo đức của AI

Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá tương quan giữa Đạo đức và Trí tuệ Nhân tạo (AI). Bài viết trình bày về ý nghĩa và vai trò quan trọng của đạo đức trong việc phát triển AI và đảm bảo sự sử dụng đúng đắn của công nghệ này. Cùng nhau, chúng ta sẽ tìm hiểu về những thách thức đạo đức mà AI mang lại và các phương pháp để xây dựng một hệ thống AI đạo đức. Minh họa ảnh sẽ đem lại một cái nhìn trực quan về quan hệ giữa Đạo đức và Trí tuệ Nhân tạo.

Các loại ớt cay nhất thế giới
01 Tháng 11

Các loại ớt cay nhất thế giới

Bạn có biết rằng ớt cay không chỉ là một gia vị phổ biến trong ẩm thực, mà còn là một nguồn cung cấp nhiều vitamin và khoáng chất có lợi cho sức khỏe? Tuy nhiên, không phải ai cũng có thể ăn được ớt cay, đặc biệt là những loại ớt cay nhất thế giới. Bài viết này sẽ giới thiệu cho bạn một số loại ớt cay nhất thế giới, cùng với độ cay và những thông tin thú vị về chúng.

Giáo trình liên quan

Tag ngẫu nhiên