Văn hiến Thăng Long

Nhân dân Hà Nội đang cùng cả nước chuẩn bị cho Kỷ niệm 1000 năm định đô Thăng Long (1010 - 2010). Đây cũng là dịp để mọi người nhìn lại nghìn năm đang qua và nghĩ về nghìn năm đang tới. “Nghìn năm gương cũ soi kim cổ". Soi cổ để đưa kim tiến lên, để rút ra những bài bọc lớn mà nghìn năm Thăng Long đã để lại cho chúng ta ngày nay trong sự nghiệp xây dựng đất nước và xây dựng thủ đô đã từng có một nền văn biến nghìn năm.

Chúng tôi không có tham vọng phản ánh dù là sơ lược toàn bộ lịch sử văn biến Thăng Long. Chúng tôi chỉ muốn tìm hiểu những gì còn đọng lại như những tinh hoa ở những giá trị vật chất và tinh thần mà Thăng Long đã tạo ra. Chúng tôi dùng khái niệm văn biến là để chỉ tổng thể những giá trị nêu trên và cả những con người đã làm ra các giá trị đó. Văn biến là khái niệm mà Nguyễn Trãi đã sử dụng cách đây năm thế kỷ, là khái niệm mà người Việt Nam từ thế hệ này qua thế hệ khác luôn nhắc đến như niềm tự bào chính đáng về bản sắc của truyền thông dân tộc ta và Thủ đô ta. Cũng chỉ vì nhằm tìm ra bản sắc của truyền thống nên việc khảo sát của chúng tôi dừng lại ở cuối thế kỷ XIX, trước khi Pháp chiếm Hà Nội cũng có nghĩa là trước khi Thăng Long - Hà Nội từ phạm trù đô thị trung cổ chuyển sang phạm trù đô thị hiện đại, Âu hóa một cách gấp gáp. (Việc khảo sát giai đoạn này sẽ dành cho một tập chuyên luận khác).

Để có được tập sách này, chúng tôi xin chân thành cảm ơn sự tài trợ của Sở Khoa học công nghệ môi trường Hà Nội, Hội Liên hiệp Văn học nghệ thuật Hà Nội và Ủy ban toàn quốc liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật Việt Nam.

Chúng tôi cũng xin chân thành cảm ơn sự góp ý của các bạn Tô Hoài, Đình Quang, Hoàng Ngọc Hiến, Hoàng Ngọc Hà và Bằng Việt.

Cuối cùng xin được thưa rằng đây là bước đầu tìm biểu về chủ điểm văn hiến Thăng Long nghìn tuổi nên tập sách bắn không khỏi có những thiếu sót. Rất mong được bạn đọc chỉ giáo.

NHÓM TÁC GIẢ