Cuốn Một con đường Sử học mà các bạn đang cầm trên tay là tuyển tập các bài đã đăng trên các tạp chí trong và ngoài nước của GS. Lương Ninh trong suốt chặng đường hơn 50 năm miệt mài học hỏi và nghiên cứu lịch sử. Là "tuyển tập” bởi vì đây chưa phải là tất cả những bài đã đăng mà chỉ là những bài được “tuyển chọn” tập trung vào ba mảng chủ để chính là Lịch sử dân tộc, vương quốc cổ Champa và vương quốc cổ Phù Nam. Các bài nghiên cứu tập trung trong ba chủ đề ấy đã phần nào nói lên sức làm việc bền bỉ, kiên trì và sự “tập trung” trong nghiên cứu của tác giả. Từ những bài nghiên cứu về một di chỉ khảo cổ, một địa danh, một vùng đất, một khu vực... cho đến những bài viết về lịch sử và văn minh Đông – Tây... Tất cả đều liên quan với nhau, móc nối với nhau và đều nhằm một mục đích là làm sáng rõ hơn một số vấn đề về lịch sử các dân tộc đã và đang sinh sống, tạo dựng nên đất nước Việt Nam tươi đẹp như ngày nay.
Vì thế, Một con đường Sử học không chỉ cung cấp cho chúng ta những tri thức lịch sử, những phát hiện mới, những kiến giải mới..., mà còn giúp ta thấy được một “phong cách”, “một con đường”, một cách tiếp cận, nếu không mới thì cũng rất "riêng", rất độc đáo của một người đã dành trọn cả cuộc đời cho việc giảng dạy và nghiên cứu lịch sử. Ngay cả với Phần thứ tư – Những bài viết về thầy, về bạn, về học trò – tưởng chừng ít liên quan tới lịch sử, cũng thể hiện một cách nhìn, xem xét, đánh giá rất “riêng” về những công trình nghiên cứu, và thông qua đó, là về những con người, vốn đã thật khó đánh giá một cách trung thực và chính xác. Với tất cả ý nghĩa đó, Một con đường Sử học sẽ đặc biệt có giá trị đối với những ai đang có ước mơ và đang “chập chững" bước đi trên con đường đầy gian nan để trở thành một nhà nghiên cứu lịch sử.
Vì thế, mặc dù GS. Lương Ninh không có ý định và không muốn xuất bản “tuyển tập” này, song những học trò thế hệ thứ hai, thứ ba... của ông vẫn quyết định tự tiến hành, cho chính họ, để đỡ mất công tìm kiếm và chắc rằng cũng sẽ tiện ích cho cho các thế hệ sinh viên, cho nhiều người khác, có thể tìm thấy ở đây, mỗi bài là một phát hiện mới, lí thú và hấp dẫn, tuy rằng đọc để hiểu thì không dễ chút nào. Họ tự sưu tập, đánh máy vi tính, làm bản thảo và đưa đi xuất bản. Nhà xuất bản xin tỏ lời cảm ơn Ban Chủ nhiệm Khoa và các cán bộ trẻ Khoa Lịch sử – Trường ĐHSP Hà Nội, GSTS. Đỗ Thanh Bình, TS. Dương Duy Bằng. PGS.TS. Đinh Ngọc Bảo, TS. Nguyễn Phương Lan... đã giúp cho việc ra đời cuốn sách này.
Nhà xuất bản Đại học Sư phạm xin trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc!