Chuyện Kinh Thánh

Giới thiệu tác phẩm này của mình, nữ văn hào Pearl Buck có viết: "Có thể đọc Kinh Thánh, cả Cựu Ước lẫn Tân Ước, theo nhiều cách. Đối với một số người, Kinh Thánh lập thành những lời giảng dạy thiêng liêng. Đối với một số người khác, Kinh Thánh là tác phẩm văn chương thuần khiết nhất mà chúng ta có trong ngôn ngữ nước nhà. Đối với một số người khác nữa, Kinh Thành là một bản tóm tắt sự hiểu biết về bản chất con người trong khổ đau, phấn đấu và hân hoan.”

Thật thế, Kinh Thánh là một công trình thần hứng, vượt ra ngoài khuôn khổ của một tôn giáo và một dân tộc. Cuộc hành trình của dân Do thái tiêu biểu cho cuộc hành trình của loài người. Các nhân vật Kinh Thánh in đậm dấu vết con người muôn hình muôn vẻ và muôn đời. Đây là bộ sách đầy minh triết, làm gia tăng cảm quan đạo đức và không kém phần thi vị. Đây cũng là sự mạc khải thầm lặng và say đắm về cuộc phấn đấu của con người, nanh lẫn nữ, trong nỗ lực tìm kiếm cội nguồn của mình và nguyên ủy của sự sống và sự chết. Trong cuộc lữ hành đó, con người bắt gặp đấng tối cao chân chính, độc nhất, nhân từ và chung thủy, và nhận ra rằng mọi người đều là anh chị em nhau. Con người phơi phới đến với thượng đế trong yêu thương, tuân phục và thờ phượng, và sống làm một với người bên cạnh trong bác ái và phục vụ.

Kinh Thánh gồm Cựu Ước và Tân Ước, tập thành rải rác trong hơn một ngàn năm. Cựu Ước gồm nhiều tập sách được ghi lại bắt đầu từ thời Đa-vít, khoảng năm 1.000, và kết thúc khoảng năm 200 trước Công Nguyên. Tân Ước được ghi lại trong thế kỷ thứ nhất sau CN. Xuyên suốt Kinh Thánh là một thông điệp đức tin, nổi bật lên lời giao ước của thượng để cho con người. Một lời giao ước xuất hiện đầy nghiêm khắc trong Cựu Ước và được kiện toàn một cách thương yêu trong Tân Vớc.

Từ hàng ngàn trang cổ văn gồm các luật lệ, ca nguyện, sự tích và lời giảng, Pearl Buck tuyển ra những nhân vật, những sự kiện tiêu biểu và kể lại theo cách của bà, thành bảy mươi hai truyện, bắt đầu từ sáng thể cho tới khi Đức Ki-tô lên trời. Đây là một tác phẩm công khó trong nhiều năm và được xuất bản lần đầu vào năm 1971, đánh dấu năm bà tám mươi tuổi.

Tuy Chuyện Kinh Thánh không phản ảnh hết được toàn bộ Kinh Thánh, cũng không thể thay thế cho Kinh Thánh, nhưng theo nhận xét của nhiều người trong giới thẩm quyền giảng huấn tôn giáo và phê bình văn học thì đây là một thành tựu to lớn của Pearl Buck. Tác phẩm cô đọng sự kết tập hai truyền thống đông tây, cả văn học lẫn tôn giáo. Thân phụ bà là một nhà truyền giáo tại Trung hoa và học giả tinh thông tiếng Hip-ri và Hy lạp. Ông hầu như chỉ tin nhiệm vào hai bản Kinh Thánh Qui điển Hip-ri và Hi-lạp. Bản thân bà, lúc trẻ từng kết hôn với một nhà truyền giáo. Bà trải qua thời niên thiếu tại Trung hoa và sau đó, quay lại giảng dạy ở Đại học Nam Kinh. Bà khởi đầu văn nghiệp và thành danh qua các tác phẩm lấy bối cảnh và nhân vật Trung quốc nửa đầu thế kỷ hai mươi. Bà thường xuyên tiếp cận với lối sống đạo và kinh sách của nhiều tôn giáo tại Ấn độ, Trung hoa; và Kitô giáo cũng được bà nhìn như một tôn giáo phương đông. Bên cạnh đó, bà là một văn hảo từng được giải Pulitzer của Hoa kỳ và Nobel Văn chương.

Ba kể Chuyện Kinh Thánh chứ không viết lại Kinh Thánh. Bà bám rất sát các sự kiện và lời nói trong Kinh Thánh, không thêm không sửa, nhất là cố giữ phần đối thoại y nguyên tối đa, bà chi minh họa thêm vài cử chỉ, ít nụ cười, mấy tiếng thở dài... Dưới ngòi bút linh động của bà, các chuyện bà kể vừa chuyên chở được bản thông điệp tâm linh, vừa giữ được tinh cách chính thống trong phạm vi qui điển, đồng thời, tạo được nhịp cầu giao cảm giữa độc giả ngày nay với tâm tình nhân vật và các sự kiện lịch sử hàng ngàn năm trước. Bà đã chuyển được phần nào nội dung của cuốn Kinh Thánh dày cộm thành những câu chuyện hấp dẫn và đặt vào lòng bàn tay của người dọc bình thường, trong và ngoài Kitô giáo.

Thêm nữa, ẩn trong lối hành văn chân chất và cảm động của bà, người đọc thấy lấp lãnh nét tinh anh của một tâm hồn nhân ái, đại kết tôn giáo, tôn trọng nữ quyền, yêu thương mọi chủng tộc, tha thiết với môi trường sống...

Bền vững và ngời sáng giữa các câu chuyện xa xưa ấy là đức tin tôn giáo nguyên sơ, mộc mạc và dồi dào khi lực. Vượt lên trên các luận thuyết phức tạp, xuyên phả nghi lễ và phẩm trật, ở bên kia ngôn từ và truyền thuyết, đức tin thuần khiết ấy hồn nhiên tỏa hơi ẩm đều khắp cuộc sống thường ngày. Và trong cuộc sáng thể đang tiếp diễn và ngày càng tốt đẹp ấy, Kinh Thánh mãi mãi là lời giao ước và là tin vui cho mọi dân tộc, cho mọi người, để sống hiệp nhất và bình an.

Người dịch