Phong cách Hồ Chí Minh

Theo nghĩa Hán Việt thì phong có nghĩa là phong thái, cách có nghĩa là cách điệu và theo các nhà ngôn ngữ học phong cách có nhiều định nghĩa đó là: Những lề lối, những cung cách sinh hoạt, làm việc, hoạt động, xử sự tạo nên vẻ riêng của một người hay một loại người nào đó. Ở phương Tây, phong cách thường được dùng theo nghĩa hẹp, chỉ giới hạn trong văn học nghệ thuật. Với cách hiểu này, có thể nhìn phong cách theo bốn phương diện liên quan chặt chẽ với nhau như sau: phong cách là dấu hiệu độc đáo, không lặp lại; phong cách là phẩm chất xuyên suốt qua các yếu tố của tác phẩm, qua các tác phẩm của một tác giả hoặc các tác giả của một trào lưu nghệ thuật phong cách là phẩm chất tương đối ổn định của sáng tác, để phân biệt phong cách này với các phong cách khác; phong cách là gương mặt tinh thần: phong cách là bản thân con người (Buffon). Dĩ nhiên, người ở đây không phải là con người trừu tượng, chung chung mà là người với những phẩm chất trí tuệ, tình cảm, cá tính cụ thể.

Nói phong cách chính là con người cũng có phần chính xác khi xem xét những giá trị nghệ thuật của người nghệ sĩ, trong đó không phải chỉ chứa đựng tài năng nghệ thuật, mà còn cả trí tuệ, tư tưởng và tâm hồn của người nghệ sĩ. Như vậy, phong cách còn được hiểu theo nghĩa rộng tức là lề lối, cung cách, cách thức, phong thái, phong độ và phẩm cách đã trở thành nền nếp ổn định của một người hoặc của một lớp người, được thể hiện trong tất cả các mặt hoạt động như lao động. học tập, sinh hoạt, ứng xử, diễn đạt (nói và viết)... tạo nên những giá trị, những nét riêng biệt của chủ thể đó. Với cách hiểu này, chúng ta có thể nói đến phong cách của bất cứ một người nào, từ một người bình thường đến một lãnh tụ, một vĩ nhân, cũng như nói đến phong cách quân nhân, phong cách của người cách mạng, phong cách lãnh đạo của Đảng...

Nhiều nhà nghiên cứu đã từng đề cập đến phong cách Hồ Chí Minh như là một chỉnh thể, tạo thành một hệ thống lề lối, cung cách, cách thức, phong thái, phong độ và phẩm cách đã trở thành nền nếp trong tất cả các hoạt động, công tác, học tập, sinh hoạt, ứng xử, diễn đạt, v.v.. Đó là phong cách rất mẫu mực của người cách mạng, người cán bộ, đảng viên, gắn bó mật thiết với tư tưởng, đường lối và phương pháp cách mạng.

Nghiên cứu phong cách Hồ Chí Minh là nghiên cứu theo nghĩa rộng của khái niệm phong cách. Phong cách Hồ Chí Minh là một chỉnh thể bao gồm: phong cách tư duy; phong cách làm việc; phong cách diễn đạt; phong cách ứng xử; phong cách sinh hoạt. Năm mặt chủ yếu này tạo thành hệ thống phong cách Hồ Chí Minh, thể hiện một cách tự nhiên trong cuộc sống của Người, để Người trở thành con người toàn vẹn, với một cuộc sống trọn vẹn.

Việc xác định hệ thống phong cách Hồ Chí Minh xuất phát từ cuộc đời hoạt động cách mạng hết sức sôi nổi và phong phú của Hồ Chí Minh. Trên hành trình 30 năm bôn ba tìm đường cứu nước, Người đã tiếp xúc với văn hóa nhiều nước, nhiều vùng trên thế giới, cả ở phương Đông và phương Tây. Trên những con tàu vượt trùng dương, Người đã ghé lại nhiều hải cảng, đã thăm các nước châu Phi, châu Á, châu Mỹ. Người đã từng sống dài ngày ở Pháp, ở Anh. Người nói và viết thạo nhiều thứ tiếng ngoại quốc: Pháp, Anh, Nga, Trung Quốc... "Phong cách Hồ Chí Minh là phong cách của một người thầy vĩ đại của cách mạng Việt Nam, một lãnh tụ thiên tài của Đảng và dân tộc Việt Nam, một chiến sĩ lỗi lạc của phong trào giải phóng dân tộc, phong trào cộng sản và công nhân quốc tế, nhà văn hoá kiệt xuất của nhân loại. Phong cách Hồ Chí Minh cũng là một phong cách của một nhà chính trị già dặn, một nhà ngoại giao từng trải, một trí thức uyên bác, một nhà nho sâu sắc của xứ Nghệ, một hiền triết "đại trí, đại nhân, đại dũng". Nhưng bên cạnh đó, chúng ta lại có thể tìm thấy ở Hồ Chí Minh phong cách của một người bình thường như nông dân trên đồng ruộng, công nhân trong nhà máy, như ông Ké ở Việt Bắc; như người cha, người bác trong gia đình mà mọi người đều cảm thấy gần gũi. Đây chính là nét rất đặc sắc của "phong cách Hồ Chí Minh".

CÁC TÁC GIẢ