Nguyễn Đình Chiểu là một nhà thơ, nhà văn lớn của dân tộc, ông đã đóng góp rất nhiều tác phẩm có giá trị vào kho tàng văn học Việt Nam. Ông được biết đến là một người có lòng yêu nước nồng nàn, lòng căm thù giặc vô cùng sâu sắc, quyết giữ trọn lòng trung thành với Tổ quốc, với nhân dân. Các sáng tác của ông trừ một bài thơ bằng chữ Hán, còn tất cả đều viết bằng chữ Nôm, được chia làm hai giai đoạn, trước và sau khi thực dân Pháp xâm lược Việt Nam. Ở giai đoạn đầu, ông viết hai truyện thơ: Lục Vân Tiên và Dương Từ - Hà Mậu, đều nhằm mục đích truyền bá đạo lý làm người. Đến giai đoạn sau, thơ văn Nguyễn Đình Chiểu là lá cờ đầu của văn thơ yêu nước chống Pháp nửa cuối thế kỷ XIX với những tác phẩm xuất sắc về cả nội dung tư tưởng, tình cảm và nghệ thuật như Chạy giặc, Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc, Văn tế Trương Định, Thơ điếu Trương Định, Thơ điếu Phan Tòng, Văn tế nghĩa sĩ trận vong lục tỉnh, Ngư Tiều y thuật vấn đáp (còn gọi là Ngư Tiều vấn đáp nho y diễn ca, một truyện thơ). Với tình cảm trân trọng về con người và giá trị thơ văn Nguyễn Đình Chiểu, trong bài viết Nguyễn Đình Chiểu - ngôi sao sáng trong văn nghệ của dân tộc (tạp chí Văn học năm 1963), Thủ tướng Phạm Văn Đồng, nhà hoạt động cách mạng xuất sắc, người học trò, người đồng chí thân thiết của Chủ tịch Hồ Chí Minh, đồng thời là một nhà giáo dục tâm huyết và một nhà lý luận văn hóa lớn của dân tộc Việt Nam, đồng chí đã viết: “Trên trời có những vì sao có ánh sáng khác thường, nhưng con mắt của chúng ta phải chăm chú nhìn thì mới thấy, và càng nhìn thì càng thấy sáng. Văn thơ của Nguyễn Đình Chiểu cũng vậy”. Năm 2021, Nguyễn Đình Chiểu được UNESCO vinh danh là Danh nhân văn hóa thế giới và ra Nghị quyết 41C/15 cùng kỷ niệm lần thứ 200 ngày sinh của nhà thơ.
Để giúp bạn đọc hiểu sâu sắc hơn về con người và sự nghiệp thơ văn của Nguyễn Đình Chiểu, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật xuất bản cuốn sách Nguyễn Đình Chiểu - Danh nhân văn hóa thế giới.
Cuốn sách gồm hai phần:
Phần I: Nguyễn Đình Chiểu - Danh nhân văn hóa thế giới.
(Chuyên luận của các tác giả: GS.TS. Nguyễn Chí Bền (chủ biên), GS.TS. Từ Thị Loan, PGS.TS. Phạm Lan Oanh, TS. Vũ Anh Tú).
Phần II: Tác phẩm của Nguyễn Đình Chiểu.
(Do GS.TS. Nguyễn Chí Bền, PGS.TS. Lâm Nhân, PGS.TS. Phạm Lan Oanh, TS. Nguyễn Hoàng tuyển chọn).
Chuyên luận của các tác giả in trong cuốn sách là một nghiên cứu tổng thể về cuộc đời của Cụ Đồ Chiểu với những nét khái quát về bối cảnh lịch sử, xã hội và văn hóa; quê hương và gia đình; con người và sự nghiệp; nhà thơ, nhà văn hóa, vấn đề bảo vệ và phát huy di sản của Nguyễn Đình Chiểu. Cùng với chuyên luận, cuốn sách giới thiệu các tác phẩm của Nguyễn Đình Chiểu gồm: Lục Vân Tiên, Dương Từ - Hà Mậu, Ngư Tiều y thuật vấn đáp, các bài thơ, thơ điếu, văn tế. Văn bản công bố tác phẩm của Nguyễn Đình Chiểu lần này, Ban tuyển chọn sử dụng các bản in được công bố năm 1982 của tỉnh Bến Tre, tỉnh Long An phối hợp với Ban Văn học, Viện Khoa học xã hội tại Thành phố Hồ Chí Minh.
Với một danh nhân văn hóa được UNESCO cùng kỷ niệm 200 ngày sinh như Nguyễn Đình Chiểu, Ban tuyển chọn và các tác giả chuyên luận cũng như Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật đã cố gắng, nhưng chúng tôi nghĩ rằng cuốn sách khó tránh sơ suất. Rất mong nhận được ý kiến góp ý của bạn đọc để nội dung cuốn sách được hoàn thiện hơn trong lần xuất bản sau.
Xin trân trọng giới thiệu cuốn sách với bạn đọc.
Tháng 6 năm 2022
NHÀ XUẤT BẢN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA SỰ THẬT
