Ký sinh vật là những sinh vật sống nhờ trên các sinh vật khác đang sống, chiếm sinh chất của các sinh vật đó để sống và phát triển.
Những sinh vật sống nhờ này có thể là động vật hoặc là thực vật.
Ví dụ: Giun đũa (Ascaris lumbricoides) sống trong ruột người chiếm sinh chất để sống và phát triển. Giun đũa là ký sinh vật.
Trong quá trình sống, ký sinh vật có thể chỉ ký sinh trên một vật chủ và chỉ lấy thức ăn ở một loại vật chủ gọi là ký sinh vật đơn ký và đơn thực. Những ký sinh vật phải qua nhiều vật chủ và lấy thức ăn ở nhiều loại vật chủ gọi là ký sinh vật đa ký và đa thực.
Ví dụ:
+ Giun đũa ở người chỉ ký sinh trên người là ký sinh vật đơn ký.
+ Sán lá gan quá trình sống và phát triển phải qua ốc, cá, người nên nó là ký sinh vật đa ký.
+ Chấy rận ở người hút máu người. Chấy rận là ký sinh vật đơn thực.
+ Bọ chét có thể hút máu người, chó, mèo, chuột. Bọ chét là ký sinh vật đa thực.
Những ký sinh vật đa ký và đa thực thường nguy hiểm hơn về mặt dịch tễ học.
Hiện tượng sinh vật sống nhờ trên sinh vật khác gọi là hiện tượng ký sinh. Ngoài ra còn hiện tượng ký sinh vật sống nhờ trên ký sinh vật khác gọi là hiện tượng bội ký sinh.
Cần phân biệt hiện tượng ký sinh với các hiện tượng cộng sinh và hoại sinh. Những sinh vật cộng sinh hay hoại sinh không gọi là ký sinh vật.
Ví dụ: Con dòi (ấu trùng của ruổi) sống trên xác động vật đã chết. Nấm mốc sống trên cành cây mục.