Trẻ em có hai nhu cầu cơ bản thường đi đối với nhau là Học và Chơi. Đặc điểm lứa tuổi khiến cho Chơi là hoạt động rất tự nhiên trong cuộc sống của trẻ trở thành một hoạt động tích cực nhất, ảnh hưởng mạnh mẽ đến sự hình thành nhân cách của trẻ hơn cả việc học tập một cách nhồi nhét liên tục. Hơn nữa, trước xu hướng phát triển của khoa học công nghệ thông tin và truyền thông, trẻ em ngày nay thường "chơi" một cách tương đối thụ động và không gắn kết được với sự rèn luyện thể chất và khí chất, v.v... Bởi các tác động thực tế từ tình trạng học và chơi của trẻ em hiện nay còn nhiều bất cập, chúng tôi muốn tìm về cội nguồn của các trò chơi dân gian trẻ em Việt Nam để từ đó chắt lọc ra những tinh hoa văn hóa do tiền nhân để lại, để giúp ích cho thế hệ trẻ ngày nay.
Đề tài cố gắng giới thuyết và phân loại trò chơi dân gian Việt Nam một cách khoa học và hợp lý. Tiếp đó, phân tích tìm hiểu giá trị nội dung và nghệ thuật để chọn lựa ra những cách chơi phổ biến nhất đối với mỗi trò. Từ đó, đi tìm các khảo dị, những cách chơi, tên gọi khác gắn với trò chơi mang sắc thái văn hóa vùng miền khác nhau.
Như vậy, mục đích đối sánh để tìm ra cách chơi phổ biến nhất trong bối cảnh vùng miền khác nhau sẽ có thể cho kết quả dị biệt đối với một số trò nhất định. Chúng tôi đi tìm cái chung trên cơ sở chọn lọc so sánh với các cá thể riêng biệt từng trò. Từ đó tìm ra nét đặc sắc cho mỗi trò chơi của các em.
Đối tượng nghiên cứu của đề tải là các trò chơi dân gian dành cho trẻ em ở lứa tuổi từ 4 đến 16 tuổi. Các trò chơi này đã từng tồn tại và rất nhiều trò đến nay vẫn được các em chơi trong cuộc sống. Tùy điều kiện, hoàn cảnh và không gian địa lý mà mức độ, tần suất các trò chơi xuất hiện khác nhau. Có thể một số trò chơi không còn tồn tại như nó đã từng xuất hiện nhưng vẫn còn được bảo lưu qua một số trò mang tính lồng ghép, cải biến bởi tác động của điều kiện xã hội và con người. Những trò chơi dân gian trẻ em Việt Nam ba miền Bắc, Trung, Nam (và một số trò chơi trẻ em các dân tộc thiểu số) được chúng tôi quan tâm sưu tập, khảo cứu, đối sảnh để tìm ra những nét đẹp, tinh hoa.
Trong khi trò chơi dân gian và đồng dao trẻ em được các nhà nghiên cứu quan tâm thì chính việc nghiên cứu đối tượng là các trò chơi dân gian trẻ em lại là mảng đề tài còn khá trống trải. Thường thường, các công trình đã xuất bản chỉ là bộ sưu tập, liệt kê, trình ra các trò chơi dân gian được xếp sắp lại với nhau, nặng về khảo tả và cũng chưa có công trình nào xuất hiện dưới dạng Kho tàng trò chơi dành cho trẻ em.
Một số công trình mang tính chất nghiên cứu có thể kể đến:
- Tác giả Mai Văn Muôn với cuốn Trò chơi xưa và nay, Nxb Thể dục Thể thao, H, 1989.
- Nhóm tác giả Phan Văn Hiền, Trần Mạnh Tiến, Huy Trang, Nguyễn Khánh Trâm với cuốn sách Trò chơi dân gian Việt Nam, Nxb Tp. Hồ Chí Minh, 1990.
- Viện Văn hóa Dân gian có cuốn Đồng dao và trò chơi trẻ em người Việt, Nxb Văn hóa Thông tin, H, 1997.
- Nhà tâm lý học Nguyễn Ánh Tuyết với cuốn Trò chơi của trẻ em, Nxb Phụ Nữ, H, 2000.
- Tác giả Lê Hồng Lý có cuốn Trò chơi các dân tộc, Nxb Kim Đồng, H, 2000.
- Đoàn Việt Hùng với cuốn Trò chơi dân gian vùng nông thôn Phú Yên, Nxb Văn hóa Thông tin, H, 2003.
Nguyễn Anh Động có công trình Những trò chơi dân gian ở nông thôn, Nxb Trẻ, Tp. Hồ Chí Minh, 2004.
Nhóm tác giả Trần Phiêu, Lê Nguyên Triết Giang, Hoài Phương có công trình Trò chơi dân gian, Nxb Trẻ, Tp. Hồ Chí Minh, 2007...
Đề tài là một công trình đầy đủ nhất từ trước tới nay về các trò chơi dân gian trẻ em Việt Nam ba miền, các trẻ em dân tộc Kinh và các dân tộc anh em (trong điều kiện có thể).
Đề tài sẽ là một trong những tài liệu tham khảo cho chương trình vui chơi giải trí của lứa tuổi nhi đồng và thiếu nhi, thanh niên Việt Nam. Những nhà nghiên cứu, nhà giáo, những người yêu mến văn hóa nghệ thuật cũng có thể tham khảo nội dung đề tài.
Hiện nay, chương trình Trường học thân thiện, học sinh tích cực là một chủ trương lớn của Bộ Giáo dục và Đào tạo đã đi vào thể nghiệm ở một số tỉnh, thành phố. Đề tài này cũng là một đóng góp nhỏ cho chương trình cấp quốc gia nêu trên. Hơn nữa, trong phạm vi những hoạt động lồng ghép giữa Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch với Bộ Giáo dục và đào tạo. những giá trị văn hóa dân gian cũng là một mảng kiến thức liên kết quan trọng để gia tăng chất lượng của việc giữ gìn và phát huy tinh hoa bản sắc văn hóa Việt Nam cho đối tượng học sinh phổ thông các cấp. Bởi vậy, tin rằng đề tài này sẽ có ích ít nhiều ở những khía cạnh khác nhau nêu trên.
