Các chất có hoạt tính sinh học (bioactive compounds) có thể được định nghĩa là những hợp chất hữu cơ có bản chất hóa học khác nhau, có nguồn gốc tự nhiên, được tách chiết từ các nguồn sinh vật, được tạo ra bằng công nghệ sinh học hoặc được cải biến bằng công nghệ hóa học xuất phát từ những đặc tính cấu trúc và chức năng vốn sẵn có ban đầu. Chất hoạt tính sinh học có thể là những hợp chất cao phân tử có bản chất là protein và enzym, axit nucleic, polysacarid. Chúng cũng có thể là những hợp chất phi protein (non-protein), là các chất chuyển hóa thứ cấp (secondary metabolistes) được tạo ra trong quá trình sống của các sinh vật như: vi sinh vật, thực vật, động vật và người. Việc sử dụng các chất có hoạt tính sinh học nguồn gốc tự nhiên từ động vật, thực vật và vi sinh vật đã có lịch sử rất lâu đời, từ thời cổ đại. Đó là việc sử dụng chất hoạt tính sinh học từ cây cỏ, thảo dược, từ động vật và vi sinh vật, làm thực phẩm, để chữa bệnh cho người, chống côn trùng có hại, bảo vệ mùa màng,... Tuy nhiên trước đây, bản chất hóa học, cơ chế tác dụng sinh học của nhiều chất hoạt tính sinh học chưa được nghiên cứu đầy đủ. Ngày nay, hàng ngàn chất hoạt tính sinh học đã được biết rõ cấu trúc hóa học, cơ chế tác dụng, sự sinh tổng hợp của chúng từ các nguồn tự nhiên khác nhau, có thể được tách chiết, tinh chế hoặc được sản xuất bằng công nghệ sinh học, công nghệ tái tổ hợp gen, đã và đang được ứng dụng rất rộng rãi trong tất cả các lĩnh vực công nghệ thực phẩm, y dược học, công nghiệp nhẹ và công nghệ xử lý ô nhiễm môi trường.
Cuốn sách này mô tả một loạt các hợp chất hoạt tính sinh học phát sinh từ tự nhiên, có nguồn gốc từ thực vật, động vật và vi sinh vật, nêu rõ mối quan hệ giữa cấu trúc hóa học, chức năng sinh học, cơ chế sinh tổng hợp và trình bày những hiểu biết về cơ chế tác dụng sinh học và ứng dụng chúng. Một số lớn các hợp chất cao phân tử như protein, enzym, axit nucleic, lipid đã được đề cập trong các cuốn sách giáo khoa cơ sở, nên nội dung của cuốn sách chỉ giới thiệu những đặc tính đặc trưng và cố gắng đi sâu vào những hợp chất mới có hoạt tính sinh học đã và đang được phát hiện mới đây về cấu trúc, về cơ chế tác dụng sinh y học, đang được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực của cuộc sống, đặc biệt là sử dụng trong y - dược, trong công nghiệp thực phẩm và xử lý ô nhiễm môi trường.
Bên cạnh đó, sách cũng gợi ý đến một số khía cạnh công nghệ sinh học hiện đại trong khai thác, trong cải biến di truyền, nhằm tạo ra các chất hoạt tính sinh học mới, có hiệu quả sử dụng cao hơn, phục vụ nhu cầu ngày càng cao của con người.
Nội dung cuốn sách chia làm 10 chương:
- Chương 1 Enzym và Ribozym
- Chương 2 Các Protein ức chế Protease
- Chương 3 Hormon
- Chương 4 Lectin
- Chương 5 Các Peptid kháng khuẩn
- Chương 6 Các Cytokine
- Chương 7 Histamin và yếu tố tăng trưởng biểu bì
- Chương 8 Các hợp chất Alkaloid
- Chương 9 Các hợp chất Phenolic Polyphenol và Flavonoid
- Chương 10 Terpen, Terpenoid, Steroid và Saponin
Việc biên soạn sách "Hóa sinh các chất có hoạt tính sinh học" nhằm mục đích làm tài liệu học tập và tham khảo trong chương trình giảng dạy cho các sinh viên đại học và sau đại học ngành Sinh học, Công nghệ Sinh học, Sinh Y-Dược học. Sách cũng có thể được sử dụng làm tài liệu tham khảo cho các bạn đồng nghiệp và các cán bộ nghiên cứu ở các lĩnh vực chuyên môn khác có liên quan. Tác giả xin chân thành cảm ơn những đóng góp quý báu của các đồng nghiệp và sinh viên đối với nội dung và hình thức của cuốn sách này.
Cuối cùng, tác giả xin chân thành cảm ơn Trường Đại học Khoa học Tự nhiên Hà Nội, Khoa Sinh học và Nhà xuất bản Đại học Quốc gia Hà Nội đã động viên, giúp đỡ và tạo điều kiện để sách được xuất bản phục vụ việc học tập của sinh viên và sự quan tâm của các độc giả.
Hà Nội, ngày 20 tháng 11 năm 2014
Giáo sư Tiến sĩ
Đỗ Ngọc Liên
Công nghệ Blockchain đang cách mạng hóa cách năng lượng được trao đổi và giao dịch giữa các xe điện (EVs), mở ra con đường cho một tương lai bền vững hơn. Công nghệ đổi mới này cung cấp cơ chế theo dõi và chịu trách nhiệm mạnh mẽ, góp phần quan trọng vào nỗ lực giảm lượng khí thải carbon toàn cầu.
Trong cuộc sống hiện đại ngày nay, căng thẳng và lo âu trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống của chúng ta.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá tương quan giữa Đạo đức và Trí tuệ Nhân tạo (AI). Bài viết trình bày về ý nghĩa và vai trò quan trọng của đạo đức trong việc phát triển AI và đảm bảo sự sử dụng đúng đắn của công nghệ này. Cùng nhau, chúng ta sẽ tìm hiểu về những thách thức đạo đức mà AI mang lại và các phương pháp để xây dựng một hệ thống AI đạo đức. Minh họa ảnh sẽ đem lại một cái nhìn trực quan về quan hệ giữa Đạo đức và Trí tuệ Nhân tạo.
Trong tương lai, có một số nghề có khả năng bị thay thế bởi trí tuệ nhân tạo (AI), sau đây chúng ta cùng phân tích nhé
Trong quá trình tham gia phỏng vấn nhân sự, tỷ phú Elon Musk đã tiết lộ một chiêu thức hiệu quả giúp ông nhanh chóng nhận ra ứng viên có thái độ thật thà hay chỉ đang nói dối. Với sự sở hữu của nhiều tập đoàn lớn, Elon Musk không xa lạ với quá trình tuyển dụng nhân sự và anh chia sẻ về cách anh tiếp cận trong việc đặt câu hỏi cho các ứng viên.
Là một nhà triết học nổi tiếng trong lịch sử Trung Quốc, Khổng Tử và triết lý Nho giáo của ông đã để lại dấu ấn mạnh mẽ không chỉ trong văn hóa Trung Quốc mà còn trên khắp thế giới
SSH là viết tắt của "Secure Shell," đây là một giao thức mạng được sử dụng để thiết lập kết nối bảo mật giữa hai máy tính và cho phép truy cập từ xa vào máy chủ hoặc thiết bị khác qua mạng
Thực phẩm sạch là một khái niệm ngày càng được quan tâm và ưa chuộng trong xã hội hiện đại. Đối với sức khỏe con người, việc tiêu thụ thực phẩm sạch mang lại nhiều lợi ích to lớn. Bài viết này sẽ trình bày về những lợi ích đó trong một phạm vi 5000 từ, từ vai trò của thực phẩm sạch trong việc cung cấp chất dinh dưỡng quan trọng cho cơ thể đến khả năng giảm nguy cơ mắc các bệnh mãn tính.
