Từ điển ngữ pháp tiếng nhật (cơ bản)

Gần đây, việc học tiếng Nhật trong thanh niên, sinh viên, học sinh phát triển rất mạnh. Đối với người học tiếng Nhật, một trong những cái khó là vấn đề ngữ pháp, đặc biệt là cách dùng các từ có chức năng ngữ pháp như trợ từ, liên từ, phó từ... và các cách biểu hiện có tính thành ngữ. Những từ có chức năng ngữ pháp trong tiếng Nhật rất nhiều, mỗi từ lại có thể có nhiều nghĩa, đôi lúc mơ hồ, dễ lẫn lộn. Làm thế nào để hiểu được chúng một cách minh bạch; giữa những từ có liên quan với nhau về ngữ nghĩa giống nhau và khác nhau như thế nào, làm thế nào để dùng cho đúng v.v... Đó là những vấn đề mà bất cứ người học tiếng Nhật nào cũng quan tâm. Để giúp cho người học vượt qua cửa ải này, chúng tôi tổ chức dịch và xuất bản cuốn Từ điển ngữ pháp tiếng Nhật (cơ bản) (A Dictionary of Basic Japanese Grammar) của hai tác giả Seiichi Makino và Michio Tsutsui. Seiichi Makino là giáo sư tiếng Nhật và ngôn ngữ học của trường Đại học Illinois, Mỹ. Ông đã tốt nghiệp Đại học Waseda và Đại học Tokyo, đã nhận bằng tiến sĩ về Ngôn ngữ học tại trường Đại học Illinois. Ông từng là giám đốc trường Nhật ngữ Mùa hè ở Đại học Middlebury (Vermont, Mỹ) và là giáo sư thỉnh giảng về tiếng Nhật ở Đại học Harvard. Ong Michio Tsutsui là phó giáo sư tiếng Nhật, đã nhận bằng tiến sĩ về Ngôn ngữ học ở trường Đại học Illinois, hiện đang giảng dạy tiếng Nhật ở Học viện kỹ thuật Massachusetts.

Cuốn Từ điển ngữ pháp tiếng Nhật (cơ bản) này của hai ông được soạn trước hết là cho sinh viên Mỹ học tiếng Nhật, sau đó được phổ biến rộng rãi, được đông đảo người học tiếng Nhật trên thế giới biết đến. Lần đầu tiên nó được xuất bản vào năm 1986, sáu năm sau – năm 1992, nó đã được tái bản tới 11 lần, tất nhiên đến nay số lần tái bản còn tăng lên rất nhiều. Nhận thấy cuốn từ điển này rất bổ ích cho người Việt học tiếng Nhật, hai ông Nguyễn Văn Huệ và Đoàn Lê Giang đã dịch ra tiếng Việt. Ông Nguyễn Văn Huệ hiện là giảng viên ngôn ngữ học và tiếng Việt của trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn TP. Hồ Chí Minh, ông đã từng giảng dạy ở trường Đại học Ngoại ngữ Tokyo, Nhật Bản. Ông Đoàn Lê Giang cũng là giảng viên cùng trường, từng du học ở Nhật, có nhiều năm dạy tiếng Nhật, và đang giảng dạy môn lịch sử tư tưởng Nhật Bản ở Khoa Đông Phương, Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn TP. Hồ Chí Minh.

NXB Trẻ xuất bản cuốn sách này chủ yếu để phục vụ cho học sinh, sinh viên học tiếng Nhật. Khi biên tập bản thảo, NXB Trẻ đồng ý với quan điểm của hai dịch giả là:

1. Đây là quyển từ điển dùng để học, nên khi dịch, cố gắng dịch thật sát nghĩa. Trong những trường hợp cho phép, sẽ dùng những cấu trúc tiếng Việt tương đương với cấu trúc tiếng Nhật để giúp người sử dụng có thể dễ dàng chuyển từ câu dịch sang câu tiếng Nhật.

2. Trong trường hợp một số câu tiếng Nhật có ý nghĩa mở hồ, đặc biệt trong các câu tỉnh lược, sẽ đối chiếu với cách dịch của bản tiếng Anh để có một câu dịch rõ nghĩa.

3. Đây là sách phục vụ rộng rãi bạn đọc nên người dịch tránh sử dụng nhiều thuật ngữ ngôn ngữ học, cố gắng diễn đạt sao cho dễ hiểu, nhưng đồng thời cũng tránh “nôm na” quá.

Cuốn sách được dịch trong thời gian khá gấp rút để phục vụ ngay cho người học, cho nên không thể tránh khỏi một số sai sót về cách dịch cũng như về in ấn. Rất mong độc giả gần xa góp ý để lần tái bản sau cuốn sách được hoàn chỉnh hơn.

NHÀ XUẤT BẢN TRẺ