Nghề gốm ở Việt Nam có lịch sử lâu đời, bắt đầu từ cuối Văn hoá Hoà Bình đầu Văn hoá Bắc Sơn cách ngày nay gần 1 vạn năm. Vào các thời Lý (1010-1225), Trần (1226-1400), Lê (1428-1527), Mạc (1527- 1592) Việt Nam đã sản xuất được nhiều đồ gốm phong phú về kiểu dáng, đa dạng về nước men, không chỉ cung cấp cho nhu cầu trong nước mà còn xuất khẩu ra nước ngoài. Bát Tràng là một trong những làng gốm nổi tiếng nhất đã ra đời, phát triển trong thời kỳ này và tiếp tục tồn tại cho đến ngày nay.
Gốm Bát Tràng được tiêu thụ rộng rãi trong nước và có thời được xuất khẩu ra nhiều nước ở Đông Á, Đông Nam Á và một số nước khác trên thế giới. Hiện nay, gồm có Bát Tràng được lưu giữ trong một số báo tàng nước ngoài, được phát hiện qua khai quật khảo cổ học ở nhiều nước Đông Nam Á. Ở trong nước, đồ gốm Bát Tràng cũng được thu thập và trưng bày tại nhiều bảo tàng, được lưu giữ tại một số định chùa, đền miếu và tư gia. Đặc biệt, Viện Bảo tàng Lịch sử Việt Nam hiện tàng trữ một sưu tập gốm Bát Tràng phong phù, trong đó rất nhiều đồ gốm có những minh văn ghi rõ thời điểm sản xuất, tên người đặt hàng và người sản xuất. Viên Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam. Bảo tàng Hà Nội, Bảo tàng Nam Hà, Bảo tàng Hải Hưng, Bảo tăng cồ vật Huế, Bảo tàng Lịch sử thành phố Hồ Chí Minh... cũng có những đồ gốm Bát Trăng đáng lưu ý. Đó là những tư liệu rất quý đề nghiên cứu gốm Bát Tràng trên nhiều phương diện từ loại hình, kỹ thuật đến nghệ thuật với những niên đại đáng tin cậy.
Trên cơ sở những tư liệu lịch sử, tư liệu khảo sát tại chỗ và chủ yếu là bộ sưu tập gốm Bát Tràng tại Viện Bảo tàng Lịch sử Việt Nam kết hợp với một số đồ gốm Bát Tràng đang được lưu giữ tại các nơi khác, Trung tâm Hợp tác Nghiên cứu Việt Nam thuộc Đại học quốc gia Hà Nội cùng Viện Bảo tàng Lịch sử Việt Nam thuộc Bộ văn hoá – thông tin công tác nghiên cứu nhằm giới thiệu một cách có hệ thống Gốm Bát Tràng thế kỷ XIV-XIX.
Công trình nghiên cứu Gốm Bát Tràng thế kỷ XIV XIX do Giáo sư Phan Huy Lê (Giám đốc Trung tâm hợp tác Nghiên cứu Việt Nam), chuyên gia Nguyễn Đình Chiến (Viện Bảo tàng Lịch sử Việt Nam) và Phó tiến sĩ Nguyễn Quang Ngọc (Đại học quốc gia Hà Nội) thực hiện dưới sự chủ trì của Giáo sư Phan Huy Lê
Công trình nhận được sự cổ vũ và công tác của nhiều Bảo tàng, nhiều tổ chức nghiên cứu cùng nhiều nhà khoa học trong và ngoài nước. Đặc biệt, công trình được ông Makoto Anabuki, Giáo sư Yusuke Aida và Hội nghiên cứu gồm cô Nhật Bản cùng Arts of Asia publications Ltd, Tiến sĩ Joe Rajaratnam, ông Venanclo Magbuios, ông bà Nguyễn Kim Long khuyến khích và tài trợ một phần kinh phí nghiên cứu và xuất bản, Riêng ông bà Nguyễn Kim Long còn giúp đỡ dịch ra tiếng Anh và đóng góp bài nghiên cứu Bát Tràng và buôn bán gốm ở quần đảo Đông Nam Á (Bat Trang and the Ceramic trade in Southeast Asian Archipelagos) trong phần phụ lục.
Nhân dịp cuốn sách Gốm Bát Tràng thế kỷ XIV-XIX ra mắt bạn đọc trong và ngoài nước, chúng tôi xin bày tỏ lòng cảm ơn chân thành đến các nhà khoa học, các Viện bảo tàng và cơ quan nghiên cứu đã giúp đỡ chúng tôi hoàn thành công trình này.
