Giới thiệu các dị bản vè Thất thủ Kinh đô

Vè Thất thủ kinh đô là một bản về lịch sử trường thiên có giá trị văn học, một tập sử liệu quý bộc lộ quan điểm nhân dân của tác giả, được lưu truyền và phổ biến ở Huế từ lâu. Do vậy, nhiều cá nhân và cơ quan nhiệt tình với công việc bảo tồn văn hoá dân tộc đã bỏ công lao sưu tầm, in ấn để phổ biến trong quảng đại quần chúng. Chúng tôi, lớp hậu thế, được hưởng gia tải quý báu đó và cũng nhận thấy rằng: cần phải tim hiểu, đánh giá lại giá trị các dị bản vẽ Thất thủ kinh đô để thẩm định một bản về tương đối có giá trị nhất trong số các bản vẽ đã hoặc chưa có dịp in ấn, xuất bản. Công việc này đòi hỏi năng lực và nỗ lực lớn vì vẻ Thất thủ kinh đô là một bài vẻ trường thiên thuộc loại dài nhất nước ta (bản vẻ của Viện Hán học Huế sưu tầm dài đến 2.040 câu) với nhiều tình tiết, sự kiện liên quan đến một giai đoạn lịch sử đầy những biến động quan trọng đến vận mệnh đất nước. Bài về lại có những mâu thuẫn trong quan điểm, đôi chỗ đánh giá nhân vật lịch sử không thống nhất. Nhưng nhìn chung đó là một tập sử liệu quý, được nhìn qua lăng kính của nhân dân.

Hiện nay, chúng tôi đã sưu tầm được một số bản vẽ hoặc đã in ấn (5 bản), hoặc đang còn ở dạng đánh máy (3 bản). Ngoài ra còn một số bản vẻ liên quan ít nhiều đến biến cố thất thủ kinh đô như vẻ Thất thủ Thuận An sưu tẩm để làm cơ sở đối chiếu, so sánh với các dị bản vẻ Thất thủ kinh đô.