Lập trình có cấu trúc là phương pháp giúp đạt được mục đích bằng cách phát triển chương trình để giải quyết bài toán đặt ra theo từng bước và làm mịn dần. Tại bước đầu tiên cố gắng diễn tả một mẫu đại thể của chương trình cần xây dựng. Trong các bước tiếp theo thực hiện theo nguyên tắc "chia để trị" để chi tiết hoá, làm mịn dần các đặc tả theo trình tự từ trên xuống (top – down), từ trừu tượng đến cụ thể, từ đại thể đến chi tiết. Bước cuối cùng là sử dụng ngôn ngữ lập trình thích hợp để viết chương trình hoàn chỉnh.
Ngôn ngữ lập trình là công cụ để giải quyết các bài toán trên máy tính. C/C++ là ngôn ngữ phù hợp cho việc thiết kế và phát triển các chương trình ứng dụng phức tạp. Đặc trưng cơ bản của C/C++ chính là tốc độ thực hiện chương trình mạnh mẽ và uyển chuyển trong lập trình. Bản thân ngôn ngữ đã tự nhiên chấp nhận phương pháp thiết kế trên xuống (top – down), theo đó mọi vấn đề lớn, phức tạp đều có thể chia nhỏ dần để hiểu được chúng. Quá trình làm mịn dần này được tiến hành cho đến khi nào viết được chương trình (thường là các hàm) thực sự (trong C/C++) để thực hiện từng chức năng cần thiết.
Giáo trình Lập trình có cấu trúc với ngôn ngữ C đề cập đến kỹ thuật lập trình trong C.
Nội dung của giáo trình được trình bày trong 8 chương.
- Chương 1 phân tích phương pháp lập trình có cấu trúc và quá trình phát triển chương trình.
- Chương 2 trình bày một số vấn đề cơ bản của ngôn ngữ lập trình C và những thao tác căn bản khi sử dụng Turbo C.
- Chương 3 nêu các thành phần cơ bản của ngôn ngữ lập trình C, bao gồm các hệ thống ký hiệu, từ khoá, kiểu dữ liệu cơ sở, các phép toán, biểu thức, các cấu trúc điều khiển, ..
- Chương 4 đề cập đến hai cấu trúc quan trọng thường được sử dụng rất hiệu quả trong C, đó là cấu trúc mảng và con trỏ.
- Chương 5 trình bày những cấu trúc dữ liệu như struct. stack. queue, cây nhị phân.
- Vấn đề cơ bản của lập trình có cấu trúc là thực hiện theo cách tiếp cận đơn thể hoá được thể hiện trong C thông qua các hàm được trình bày ở chương 6.
- Chương 7 trình bày các phương pháp tổ chức và xử lý các tệp dữ liệu.
- Chương 8 đề cập đến một số kỹ thuật đồ hoạ máy tính, nhằm tạo ra các chương trình ứng dụng có chất lượng cao thông qua kỹ thuật đồ hoạ hoặc giao diện thân thiện với người dùng.
Giáo trình này phục vụ cho sinh viên Khoa Công nghệ thông tin. Mục tiêu của môn học là hướng dẫn sinh viên nắm vững những khái niệm cơ bản của phương pháp lập trình có cấu trúc và biết cách sử dụng ngôn ngữ C để phát triển các chương trình ứng dụng phổ dụng. Giáo trình có thể sử dụng làm tài liệu tham khảo tốt cho những học viên, giáo viên và những người quan tâm đến phương pháp lập trình có cấu trúc và với ngôn ngữ C.
Bộ môn Khoa học máy tính, Khoa Công nghệ thông tin – Đại học Thái Nguyên xin trân trọng cảm ơn các Giáo sư, Phó giáo sư, Tiến Sĩ ở Viện Công nghệ thông tin, Viện Khoa học Việt Nam, các thầy cô và các bạn đồng nghiệp trong khoa đã góp ý, ủng hộ và tạo điều kiện để hoàn thành cuốn giáo trình này. Đặc biệt xin gửi lời cảm ơn trân trọng nhất tới Phó giáo sư, Tiến sĩ Đoàn Văn Ban, Trưởng phòng Cơ sở dữ liệu, Viện Công nghệ thông tin, Viện Khoa học Việt Nam đã góp ý. chỉ bảo và động viên chúng tôi hoàn thành giáo trình này.
Mặc dù các tác giả đã có nhiều cố gắng, nhưng giáo trinh khó tránh khỏi những thiếu sót. Chúng tôi rất mong nhận được các ý kiến đóng góp của bạn đọc để giáo trình ngày càng hoàn thiện hơn. Mọi ý kiến đóng góp xin gửi về: Khoa Công nghệ thông tin – Đại học Thái Nguyên.
Bộ môn Khoa học máy tính