Cọp là con vật có ý nghĩa quan trọng trong văn hóa phương Đông với những biểu hiện đa dạng trong tín ngưỡng, tập tục, mỹ thuật, văn học dân gian...Đây là con vật đáng sợ với sức mạnh vô song, nhưng cũng là con vật có nhân nghĩa. Trước nay, đã có nhiều bài viết, cuốn sách đề cập đến con vật này dưới nhiều góc độ khác nhau. Trong công trình của mình, chúng tôi đặt con vật này dưới góc nhìn dân gian để hiểu được mối quan hệ giữa người và vật qua những cách thức ứng xử khác nhau, thông qua một con vật hết sức đặc biệt, đã tốn không biết bao nhiêu giấy bút khi viết về nó.
Trong những điều kiện có hạn, chúng tôi muốn thực hiện một nghiên cứu nhỏ về cọp dưới góc độ văn hóa dân gian để hiểu rõ hơn vốn văn hóa truyền thống của cha ông.
Công trình này được hoàn thành ngoài nỗ lực của bản thân, còn có sự giúp đỡ nhiệt tình, quý báu của nhiều thân hữu. Các quý vị đã động viên, hỗ trợ tôi trong việc cung cấp tài liệu, ảnh chụp, dịch thuật, phương tiện vật chất...Tôi xin được gửi lời biết ơn đến: Ths. Phan Thị Hoa Lý, PGS.TS. Nguyễn Thị Yên (Viện Nghiên cứu Văn hóa), Ths. Nguyễn Thị Thanh Xuyên (Viện khoa học xã hội vùng Trung Bộ), TS. Phan Thanh Hải (Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế), thầy Trần Nguyễn Khánh Phong (Trường THPT A Lưới, Thừa Thiên Huế), TS. Trần Đức Anh Sơn, anh Võ Văn Hoàng (Viện Phát triển kinh tế xã hội Đà Nẵng), anh Tống Quốc Hưng (Phòng Văn hóa Thông tin Hội An), TS. Trần Tấn Vịnh (Bảo tàng Quảng Nam), anh Cao Chư (Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch Quảng Ngãi), chú Ngô Văn Ban (Chi hội Văn nghệ dân gian Khánh Hòa), anh Nguyễn Duyên Tâm (Bảo tàng Bà Rịa Vũng Tàu), Ths. Nguyễn Thị Nguyệt (Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Đồng Nai), Ths. Phan Đình Dũng, Ths. Nguyễn Thái Hòa (Trường Đại học Văn hóa TP. Hồ Chí Minh), Ths. Lê Công Lý, chị Nguyễn Thị Khánh Trâm (Phân viện Văn hóa nghệ thuật Việt Nam tại TP. Hồ Chí Minh), TS. Hồ Tường, anh Lê Hải Đăng, Ths. Nguyễn Mẫn (TP. Hồ Chí Minh), chị Lê Thị Hoàng Diễm (Trường Cao đẳng Sư phạm Trung ương TP. Hồ Chí Minh), Ths. Trần Hạnh Minh Phương (Trường Đại học Thủ Dầu Một), Ths. Tiền Văn Triệu (Sở Công an tỉnh Sóc Trăng), thầy Trần Thành Trung (Trường PTCS Thới Hòa, Vĩnh Long).
NGUYỄN THANH LỢI