Tôn giáo là một hiện tượng xã hội do con người sáng tạo ra và xuất hiện khá sớm trong xã hội loài người; nó tồn tại khá phổ biến ở tất cả các nước, các dân tộc trên thế giới. Nhìn chung, tôn giáo ra đời là sự phản ứng của con người trước tự nhiên và mâu thuẫn xã hội gay gắt. Bản chất của tôn giáo là niềm tin hư ảo vào đấng siêu nhiên, đáp ứng nhu cầu cuộc sống tâm linh của một bộ phận nhân dân. Niềm tin tôn giáo nói riêng, ý thức tôn giáo, hiện thực tôn giáo nói chung có tác động rất lớn đến văn hoá, đạo đức, thẩm mỹ, tâm lý con người... cả về khía cạnh tích cực, cả về khía cạnh tiêu cực.
Nước ta là một quốc gia đa tôn giáo, có sáu tôn giáo chính và các tín ngưỡng dân gian luôn gắn liền với đời sống chính trị - xã hội rộng lớn cùng với cả dân tộc đấu tranh anh dũng chống chọi với thiên nhiên khắc nghiệt và kẻ thù xâm lược trong Mặt trận đoàn kết toàn dân tộc Việt Nam. Vì vậy, vấn đề tôn giáo và công tác tôn giáo luôn được Đảng và Nhà nước ta quan tâm sâu sắc. Hiện nay, các tôn giáo và bà con có đạo đang cùng với cả nước thi đua thực hiện đường lối đổi mới của Đảng, xây dựng cuộc sống ấm no, hạnh phúc trên trần gian, thực hiện "sống tốt đời, đẹp đạo", luôn cảnh giác đấu tranh với những âm mưu lợi dụng tín ngưỡng, tôn giáo để chống phá cách mạng Việt Nam. Đảng và Nhà nước ta đã ban hành nhiều văn kiện quan trọng về tín ngưỡng, tôn giáo để định hướng các hoạt động chính trị - xã hội trong cả nước và các cơ sở, đặc biệt là Pháp lệnh tín ngưỡng, tôn giáo được Uỷ ban Thường vụ Quốc hội khoá XI thông qua ngày 18 tháng 6 năm 2004 và có hiệu lực từ ngày 15 tháng 11 năm 2004.
Để giúp cho cán bộ, đảng viên cơ sở có thêm tài liệu nghiên cứu, học tập về những vấn đề này, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia xuất bản cuốn sách Tài liệu bồi dưỡng chuyên đề Vấn đề về tôn giáo và công tác tôn giáo ở cơ sở (Dùng cho cán bộ, đảng viên cơ sở), do tập thể tác giả Ban Tư tưởng - Văn hoá Trung ương biên soạn, TS. Nguyễn Viết Thông chủ biên. Nội dung cuốn sách gồm các chuyên đề: Tôn giáo trong đời sống xã hội; Tình hình tôn giáo ở Việt Nam; Những nội dung cơ bản của Pháp lệnh tín ngưỡng, tôn giáo; Một số vấn đề về công tác tôn giáo ở cơ sở, và một số tài liệu tham khảo về tín ngưỡng, tôn giáo.
Mặc dù các tác giả đã có nhiều cố gắng trong quá trình biên soạn, nhưng do nội dung cuốn sách đề cập những vấn đề lớn và phức tạp nên khó tránh khỏi những hạn chế và khiếm khuyết. Chúng tôi mong nhận được ý kiến đóng góp của bạn đọc để lần xuất bản sau cuốn sách hoàn thiện hơn. Xin giới thiệu cuốn sách với bạn đọc.
Tháng 6 năm 2005
NHÀ XUẤT BẢN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA