Quyền con người trong hiến pháp năm 2013 - Quan điểm mới cách tiếp cận mới và các quy định mới

Hiến pháp năm 2013 đã được Quốc hội khóa XIII, kỳ họp thứ 6 thông qua ngày 28-11-2013 và có hiệu lực từ ngày 01-01-2014. Một trong những nội dung quan trọng của bản Hiến pháp này là chế định về quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân. Quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân được đề cao, đưa lên vị trí trang trọng trong Hiến pháp năm 2013, thể hiện nhận thức mới đầy đủ, sâu sắc hơn trong việc thể chế hóa quan điểm của Đảng và Nhà nước ta về đề cao nhân tố con người, coi con người là chủ thể, nguồn lực chủ yếu và là mục tiêu của sự phát triển. Hiến pháp năm 2013 đã khẳng định nguyên tắc “Ở nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, các quyền con người, quyền công dân về chính trị, dân sự, kinh tế, văn hóa, xã hội được công nhận, tôn trọng, bảo vệ, bảo đảm theo Hiến pháp và pháp luật” (khoản 1 Điều 14) và “Quyền con người, quyền công dân chỉ có thể bị hạn chế theo quy định của luật trong trường hợp cần thiết vì lý do quốc phòng, an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, đạo đức xã hội, sức khỏe của cộng đồng" (khoản 2 Điều 14).

Việc quy định các quyền con người trong Hiến pháp là rất quan trọng vì đây là cơ sở pháp lý cao nhất để mọi người và mỗi công dân được hưởng thụ và thực hiện cũng như bảo vệ quyền con người và quyền công dân của mình. Tuy nhiên, vấn đề quan trọng hơn là các quyền đó phải được thực thi trong thực tế. Trong cơ chế thi hành pháp luật hiện nay, nhiều quyền hiến định trong Hiến pháp năm 2013 có thể vẫn sẽ chỉ là quyền hình thức nếu không được thể chế hóa trong các luật cụ thể. Vấn đề này đặt ra trách nhiệm đối với các cơ quan nhà nước, từ việc phổ biến, tuyên truyền các nội dung mới của Hiến pháp năm 2013 đến việc hoàn thiện hệ thống pháp luật và thủ tục hành chính, tổ chức bộ máy để bảo đảm thực thi.

Để giới thiệu những nội dung mới về quyền con người trong Hiến pháp năm 2013, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia - Sự thật xuất bản cuốn sách Quyền con người trong Hiến pháp năm 2013 - Quan điểm mới, cách tiếp cận mới và các quy định mới (Sách chuyên khảo) của Viện Khoa học pháp lý - Bộ Tư pháp. Cuốn sách tập hợp các bài viết, bài nghiên cứu của các tác giả công tác tại các cơ quan, tổ chức chuyên ngành pháp luật về một số lĩnh vực khác nhau liên quan tới quyền con người ở Việt Nam, giới thiệu chung về những đổi mới về quyền con người trong Hiến pháp năm 2013, về những quyền trong một số lĩnh vực cụ thể và về những nhiệm vụ đặt ra cho công cuộc cải cách sắp tới.

Xin giới thiệu cuốn sách cùng bạn đọc.

Tháng 8 năm 2014

NHÀ XUẤT BẢN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA - SỰ THẬT