Đảng và Nhà nước ta đã chủ trương tăng cường giáo dục pháp luật trong các nhà trường thông qua các chương trình môn học, giáo trình, tài liệu giảng dạy pháp luật bảo đảm đúng tinh thần và nội dung của Hiến pháp và pháp luật hiện hành. Vì vậy môn học pháp luật đại cương là một môn học quan trọng trong chương trình đào tạo đại học, cao đẳng và trung học chuyên nghiệp được Bộ Giáo dục và Đào tạo phê duyệt trong đề cương chương trình chung và được đưa vào giảng dạy chính thức tại các trường đại học, cao đẳng và trung học chuyên nghiệp trong cả nước.
Đây là môn học cung cấp những kiến thức cơ bản nhất về nhà nước và pháp luật, các ngành luật cơ bản của hệ thống pháp luật Việt Nam cho sinh viên các trường đại học, cao đẳng. Với học sinh các trường trung học chuyên nghiệp và dạy nghề, môn học này còn bảo đảm tính kế tiếp, tính liên thông giữa giáo dục phổ thông, giáo dục chuyên nghiệp và giáo dục đại học (Quyết định số 33/GD-ĐT ngày 1-7-2008 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo).
Ngày 17-1-2003, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 13/2003/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình phổ biến, giáo dục pháp luật từ năm 2003 đến năm 2007. Ngày 12-3-2008 Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 37/2008/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình phổ biến, giáo dục pháp luật từ năm 2008 đến năm 2012. Các Quyết định này khẳng định mục tiêu phổ biến kịp thời, đầy đủ những nội dung pháp luật liên quan đến cuộc sống của các tầng lớp nhân dân, tạo điều kiện để công dân sử dụng pháp luật làm phương tiện, công cụ bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình, của Nhà nước và xã hội. Nâng cao ý thức tự giác, chủ động tìm hiểu và chấp hành pháp luật của cán bộ và nhân dân. Chương trình phổ biến, giáo dục pháp luật từ năm 2008 đến năm 2012 tập trung vào các đối tượng khác nhau, như: học sinh, sinh viên; cán bộ, công chức; các tầng lớp nhân dân (nông dân, phụ nữ, đồng bào dân tộc thiểu số); người lao động...
Trong gần 10 năm qua có nhiều bộ luật, đạo luật đã được Quốc hội sửa đổi, bổ sung, ban hành mới như: Bộ luật hình sự năm 1999 (sửa đổi năm 2009), Luật hôn nhân và gia đình năm 2000, Nghị quyết về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 1992, Bộ luật lao động năm 2002 (sửa đổi năm 2006); các luật: Luật doanh nghiệp nhà nước năm 2003, Luật hợp tác xã năm 2003, Luật đất đai năm 2003, Bộ luật tố tụng hình sự năm 2003, Bộ luật tố tụng dân sự năm 2004, Luật phá sản năm 2004, Luật cạnh tranh năm 2004, Luật thương mại năm 2005, Bộ luật dân sự năm 2005, Luật doanh nghiệp năm 2005, Luật đầu tư năm 2005, Luật bảo hiểm xã hội năm 2006, Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2008, Luật cán bộ, công chức năm 2008, Bộ luật hình sự (sửa đổi) 2009 và các đạo luật có liên quan khác được Quốc hội khóa XII thông qua trong các năm 2008-2009.
Cuốn sách Pháp luật đại cương được biên soạn xuất phát từ chính những tổn tại nêu trên và với các mục tiêu, yêu cầu sau đây: - Giúp cho học sinh, sinh viên có sự hiểu biết và nắm bắt một cách có hệ thống những vấn đề cơ bản về nhà nước và pháp luật nói chung và các ngành luật cụ thể của hệ thống pháp luật Việt Nam nói riêng. Giúp cho học sinh, sinh viên có điều kiện dễ dàng tiếp cận với các môn học khác có liên quan đến pháp luật.
- Xây dựng ý thức sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật của mỗi cá nhân. Trên cơ sở đó giúp cho mỗi cá nhân hình thành nên ý thức và thói quen xử sự phù hợp với quy định của pháp luật.
- Thể hiện đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước trong việc tăng cường giáo dục pháp luật ở mỗi cá nhân công dân, xây dựng "Tủ sách pháp luật" tại các xã, phường và thị trấn, điểm bưu điện văn hoá xã.
Để hoàn thành cuốn sách, chúng tôi đã nhận được sự đóng góp và nhận xét của các đồng nghiệp công tác tại các cơ quan: Viện Nghiên cứu nhà nước và pháp luật, Khoa Luật - Đại học Quốc gia Hà Nội, Trường đại học Luật, Học viện Chính trị - Hành chính quốc gia Hồ Chí Minh... Chúng tôi xin chân thành cảm ơn Nhà xuất bản Chính trị quốc gia đã giúp đỡ trong việc biên tập và tái bản kịp thời cuốn sách này.
Hà Nội, tháng 6 năm 2009
Thay mặt tập thể tác giả
TS. Luật LÊ MINH TOÀN